مدیرالنفیسه

آشنایی با بانوی اسلام در چهار منبع غربی

دائره‌المعارف‌های انگلیسی، شخصیت حضرت «زینب» را چگونه معرفی می‌کنند؟

نویسندگان و شرق شناسان در آثار غربی رویکردهای خاص خود را به شخصیت های دینی و اسلامی دارند.

در آثار اندک خاورشناسان رویکرد های متفاوتی در مورد حضرت زینب(سلام الله علیها) دیده می شود. باآنکه دربارة مسائل فرعی و جزوی سخن گفته اند. برخی دیگر به اجمال برگزار کرده اند و گروهی دیگر مطالبی گفته اند که به دلیل عدم مراجعه به منابع اصیل و معتبر یا در موارد معدود غرض ورزی‌های خاص، آمیخته با اشتباهات است.

به مناسبت میلاد آن بانوی گرانقدر اسلام در اینجا نگاهی مختصر به معرفی حضرت زینب در منابع و مراجع انگلیسی داشته ایم. تنها سه کتاب مرجع انگلیسی، دارای مدخلی دربارة حضرت زینب(س) بوده اند و مابقی آنچه عناوین آن در فهرست منابع و مأخذ می آید، مدخلی در خصوص آن حضرت ندارد.

دایره المعارف اسلام

دایرة‌المعارف اسلام، دایرة‌المعارفی در حوزه اسلام و فرهنگ و تمدن مسلمانان، منتشر شده در لیدن هلند.

شگفت آور آن که منبعی مانند«دایره المعارف اسلام» (چاپ لایدن هلند، ویراست دوم) نیز-با همة جامعیّتی که مدّعای مؤلّفین آنهاست – مدخلی در خصوص حضرت زینب ندارد!

دایره المعارف موجز اسلام

همچنین «دایره المعارف موجز اسلام»، تألیف گلاسه، در ذیل مدخل «زینب، بنت علی» تنها به درج یک عبارت کوتاه بسنده می کند و آن هم به قرار زیر است:

«دختر علی و فاطمه»

این درحالی است که همین دایره المعارف، مدخل های مفصّلی را به بنی امیّه، معاویه ابن ابی سفیان، ابوهریره و حتّی حجّج بن یوسف اختصاص داده و حجّج بن یوسف را - که بی تردید یکی از کریه ترین و خون آشام ترین چهره های تاریخ بود- به صورت چهره ای بسیار پرافتخار و مایة مباهات فرهنگ و تمدّن اسلامی به تصویر کشیده است!
این «تجاهل آکادمیک» به اصطلاح شرق شناسان، کاملا پرسش برانگیز است. البته باید اذعان کرد که در کشورهای غربی، دانشمندان شریف، منصف و ارجمندی نیز یافت می شوند که به واقع، درپی کشف حقیقت اند؛ اما کرسی های رفیع و بلندگوهای تبلیغاتی در اختیار آنها نیست.

فرهنگ لغت اسلامی آکسفورد

فرهنگ لغت اسلامی آکسفورد حاوی بیش از 2000 واژه‌ی اسلامی است. جان ال اسپوسیتو، استاد امور مذهبی و بین‌المللی دانشگاه جورج تاون با گردآوری گروهی از نویسندگان در کنار یکدیگر، این کتاب تخصصی درباره‌ی اسلام را آماده کرده است.
معرفی حضرت زینب در مدخل «فرهنگ لغت اسلام آکسفورد» (2003) کوتاه تر است. در این اثر گفته شده است:
« زینب در سال 681 میلادی معادل با سال 62 هجری قمری رحلت فرمود. پیشتر با عبدالله بن جعفر ازدواج نموده، از وی سه پسر و دردختر داشته و در نبرد کربلا در سال 680 میلادی معادل با 61 هجری قمری، در معیّت برادرش حسین بود. پس از شهادت حسین، زینب نقش مهمی در محافظت از جان برادرزاده شان، علی بن الحسین ایفا کرده و به سبب فداکاری و قهرمانی هایش، به لقب قهرمان کربلا ملقب گشته است.»

دایره المعارف شخصیّت های دینی جهان
مدخل دیگر از « دایره المعارف شخصیّت های دینی جهان» (2004) گرفته شده است که مقالة «سیدّه زینب» آن را خانم «والری هافمن» نوشته است.

این مقاله که تقربیاً یک ستون و نیم است، حضرت زینب(س) را این گونه توصیف می کند:
سال تولد تقریباً 630 میلادی برابر باسال 11 هجری قمری- سال وفات 684 میلادی برابر با 65 هجری قمری نویسندة مقاله دربارة آن حضرت چنین می آورد که: « وی نوة پیامبر است و در اکتبر 680[محرم 61 هجری] همراه برادرش حسین بود و جان برادرزاده اش علی بن الحسین را نجات داد؛ در حالی که سربازان یزید، خلیفة اموی، هفتاد و سه نفر از رجال خانواده را گشتند. زینب در میان فرقه های صوفیّه و شیعه به سبب دانش عرفانی، بلاغت وشجاعت، از شهرت برخوردار است. وی به ویژه در مصر، دارای احترام عمیقی است و آنان وی را مادر خاندان هاشمی و همة مصریان می دانند.
منابع اولیّه به نقش وی در نبرد کربلا و ادامه آن ماجرا اشاره دارند. وی که درحوالی سال 630 میلادی[برابر با11 هجری قمری] دیده به جهان گشود با پسر عمویش عبدالله بن جعفر ازدواج کرد و از او صاحب پنج فرزند شدو سپس از وی طلاق گرفت.

به گفتة نویسندة مصری، عایشه عبدالرحمان(مشهور به بنت الشاطی)،[زینب (س) از آغاز ملازم برادران خود بود و از همان کودکی، نقش مادری را برای آنان ایفا کرد. وی غالباً به عنوام« قهرمان کربلا» شناخته می شود؛ زیرا جان خود را به خطر انداخت تا برادرزاده اش [علی بن الحین(ع) را نجات دهد و سرانجام او را نجات داد ونیز باقی ماندة زنان کربلا را از خطر رهانید.

وی در دمشق در حضور حاکم اموی، با سخنرانی آتشین و بلیق خود، خلیفه را به سکوت واداشت و این در حالی بود که زنان واقعة کربلا به عنولن اسرا به شام برده شده بودند.
آن حضرت پس از ورود به مصر، همواره، مورد تکریم بود و از ضعفا حمایت می کردو حاکم وقت مصر در کارها با ایشان مشورت می نمود. مصریان براین اعتقاد هستند که زینب(ع) به همراه حسین(ع) و فقیهِ بزرگ، شافعی، از منزلتی رفیع در عرش برخوردارندو مشکلات حاجتمندان را برآورده می سازند. البته همة مورّخان اعتقاد ندارند که زینب(س) به مصر آمده باشد؛ زیرا مقبرة ایشان در قرن شانزدهم میلادی (دهم هجری) توسّط شعرانیِ صوفی مسلک کشف شد.

غفلت ها و اشتباهات:
در بررسی هر دو مقالة بالا باید گفت:
اول: آنچه مسلّم است اینکه تولّد با سعادت آن حضرت در مدینة منوّره، در سال پنجم هجری و یا پنجم جمادی الاول سلال ششم هجری واقع شد و هرگز هم از عبدالله بن جعفر طلاق نگرفت.

دوم: آنکه هر دو مدخل از ضعف هایی برخوردارند که نوعاً در آثار غریبان در حوزه های دانش تاریخ اسلامی مشهود است و شاید یکی از مهم ترین این اشکال ها، بی اعتنایی به مسلمانان و تأکید بیش از حد برغریبان است.

سوم: هر دوی آنها کوتاه اند و اولی کوتاه تر از دومی است؛ در حالی که برای ادای حق مطلب باید بیش از این مقدار درج می شد.

چهارم: اطلاعات اصلی و اصیل درباره شخصیت و زندگی حضرت زینب در این این منابع دیده نمی شود.

پنجم: برخی غرض ورزی ها و جهت دهی های غلط نیز در بیان تاریخ اسلام در این منابع مشهور است.

یه گل کاکتوس قشنگ تو خونه ام داشتم.
اوایل بهش میرسیدم، قشنگ بود و جون دار.
کم کم فهمیدم با همه بوته هام فرق داره، خیلی قوی بود، صبور بود، اگه چند روز بهش نور و آب نمیدادم هیچ تغییری نمیکرد.

منم واسه همین خیلی حواسم بهش نبود، به خیال اینکه خیلی قویه و چیزیش نمیشه.

هر گلی که خراب میشد میگفتم کاکتوسه چقدر خوبه هیچیش نمیشه اما بازم بهش رسیدگی نمیکردم.

تا اینکه یه روز که رفتم سراغش دیدم خیلی وقته که خشک شده، ریشه اش از بین رفته بود و فقط ساقه هاش ظاهراشو حفظ کرده بود.
قوی ترین گل ام رو از دست دادم چون فکر کردم قویه و مقاوم.

مواظب قوی ترین های زندگیمون باشیم.
ما از بین رفتنشون رو نمیفهمیم چون همیشه یه ظاهر خوب دارند، همیشه حامی اند، پشتت بهشون گرمه، اما بهشون رسیدگی نمیکنیم، تا اینکه یه روز میفهمی قوی ها هم از بین میرن.

سوت های زندگی شما چیست؟!

بنجامین فرانکلین در هفت‌سالگی اشتباهی مرتکب شد که در هفتادسالگی هم از یادش نرفت… پسرک هفت‌ساله‌ای بود که سخت عاشق یک سوت شده بود. اشتیاق او برای خرید سوت به‌قدری زیاد بود که یک‌راست به مغازه اسباب‌بازی‌فروشی رفت و هر چه سکه در جیبش داشت روی پیشخوان مغازه ریخت و بدون آنکه قیمت سوت را بپرسد همه سکه‌ها را به فروشنده داد.

فرانکلین هفتادساله بعد برای یک دوستی نوشت: سوت را گرفتم و به خانه رفتم و آن‌قدر سوت زدم که همه کلافه شدن اما خواهر و برادرهای بزرگم متوجه شدن که برای یک سوت پول فراوان پرداخته‌ام و وحشتناک به من می‌خندیدند!
اوقاتم عجیب تلخ شده بود و از ته دل گریه می‌کردم.

سال‌ها بعد که فرانکلین سفیر امریکا در فرانسه و شخصیت معروف و جهانی شد هنوز آن را فراموش نکرده بود و می‌گفت: همین‌طور که بزرگ شدم و قدم به دنیای واقعی گذاشتم و اعمال انسان‌ها را دیدم متوجه شدم بسیاری از آن‌ها بهای گزافی برای یک سوت می‌پردازند.

بخش اعظم بدبختی افراد با ارزیابی غلط آن‌ها از ارزش واقعی چیزها برای پرداختن بهایی بسیار گزاف برای سوت‌هایشان فراهم آمده است.
تردیدها و انتخاب ها،اختلافات خانوادگی، مشاجره‌ها، بحث و جدال بر سر مسائلی که حتی ارزش فکر کردن ندارند همه سوت‌هایی هستند که بیشتر افراد با نادانی بهای گزافی برایش می‌پردازند.

آیین زندگی
دیل کارنگی

?اغلب ما سواد رابطه نداریم!

بلد نیستیم بفهمیم دنیای آدم ها با هم فرق دارد.

توقع داریم کسی که با ماست خود ما باشد
حتی حاضر نیستیم به نیازها، خواسته ها و علایق او توجه کنیم
غرور خودمان را بسیار دوست داریم!

اما توقع داریم او غرور و نیاز و توقع نداشته باشد!
و دَرکش سخت است برای ما که او دنیایی دارد که خودش ساخته و آن را صرفا با ما به اشتراک گذاشته
نه اینکه بخواهد بر اساس خواسته ی ما دنیای تازه ای بسازد!

ما بلد نیستیم کنار هم باشیم.