مدیرالنفیسه

برگی از تاریخ اقتصادایران/ مظفرالدین شاه چقدر تسهیلات خارجی گرفت؟

هر چند بنیان دریافت تسهیلات از کشورهای خارجی را ناصرالدین شاه بنا نهاد اما تداوم این روند در دوره مظفرالدین شاه به نحو چشمگیری به کاهش ارزش پول ملی ایران منجر شد.

زهرا علی‌اکبری: مظفرالدین شاه در دوره 10 ساله سلطنت خود چهار وام خارجی گرفت که بخشی از این وام ها با هدف تامین مخارج سفر شاه به خارج از کشور دریافت شد.

مظفرالدین شاه در فاصله سال های 1275 تا 1285 خورشیدی سه بار به خارج از ایران سفر کرد . اولین سفر مظفرالدین شاه به اروپا هفت ماه به طول انجامید و در این مدت پنجمین پادشاه قاجار از کشورهای روسیه، اتریش، سوئیس، آلمان، بلژیک، فرانسه و در راه بازگشت از ترکیه (عثمانی) دیدن کرد. دو سال بعد، دومین سفر مظفرالدین شاه به اروپا در 17 فروردین 1281 آغاز شد و شش ماه به طول انجامید و در این مدت مظفرالدین شاه از اتریش، آلمان، بلژیک، فرانسه، انگلستان و ایتالیا بازدید کرد.

مسافرت سوم شاه به اروپا روز 16 خرداد آغاز شد و 4 ماه به طول انجامید. با هدف تامین مخارج این سفرها ایران از روسیه و انگلستان تسهیلات گرفت.

بر این اساس اولین تسهیلات خارجی دریافتی از سوی مظفرالدین شاه 22.5 میلیون منات برابر با 21.5 میلیون مارک بود. این وام در سال 1279 از کشور روسیه دریافت شد و موعد آن 75 ساله بود.

دومین وام خارجی دو سال بعد، در سال 1281 به مبلغ 10 میلیون منات برابر با 21.5 میلیون مارک از روسیه گرفته شد. دو سال بعد ، در سال 1283 ایران از بانک شاهنشاهی 200 هزار لیره برابر با 3 میلیون و 800 هزار مارک وام گرفت و در نهایت در سال 1284، یعنی یک سال پیش از درگذشت مظفرالدین شاه 100 هزار لیره برابر با دو میلیون مارک از انگلستان وام گرفت.

بر اساس اسناد ارائه شده در کتاب “کشف تلبیس"،مجموع این وام ها به مبلغ 80 میلیون مارک یعنی معادل 20میلیون تومان بود که سال ها بر دوش ملت ایران سنگینی می کرد. این تسهیلات نه برای آبادانی ایران و ایجاد زیرساخت که برای واردات کالاهای مصرفی و لوکس و سفر شاه و هیات همراهش به خارج از ایران مصرف شد از این رو ارزش برابری پول ایران با ارزهای خارجی را به شدت کاهش داد.

تا پیش از گرفتن وام های خارجی 25 قران ایران می توانست با یک لیره انگلستان برابری کند اما در 10 ساله 1270 تا 1280 خورشیدی یعنی 5 سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه و 5 سال ابتدایی سلطنت مظفرالدین شاه قاجار ارزش برابری پول ایران نصف شد و 50 قران ایرانی با یک لیره انگلیس معاوضه می شد.

هر چند با توجه به تحولات صورت گرفته در صد و سی سال اخیر در واحدهای پول ایران و جهان امکان تبدیل دقیق تسهیلات خارجی دریافتی در عهد مظفرالدین شاه به پول امروز مقدور نیست اما با مقایسه قیمت اجناس و میزان درآمد مردمان در آن عهد می توان تصویری از مفهوم رقم 20 میلیون تومان در این دوران داشت.

هر تومان در این دوره با 10 قران برابری می کرد.هر قران ایران معادل با هزار دینار بود. در عین حال هر قران با 20 شاهی برابری می کرد . محمد علی خان سدید السلطنه در سال های نخست سلطنت مظفرالدین شاه از بوشهر به تهران و از انجا به مشهد سفر کرده است . وی در سفرنامه اش نرخ مواد خوراکی را نیز مورد اشاره قرار داده است . به گفته وی قیمت یک من گوشت ، برابر با سه کیلوگرم، در لاسجرد برابر با 1600 دینار یعنی یک قران و 600 دینار و در سمنان برابر با دو قران بوده است.در مهاماندوست این قیمت به 2.5 قران و در شاهرود به دو قران می رسید. قیمت سه کیلو گوشت در کرمانشاه 800 دینار و در قم 2.5 قران بوده است.

قیمت یک من پیاز 650 دینار، یک من شیر 800 دینار و یک من روغن 10 قران بوده است. به این ترتیب از مقایسه گزارش مکتوب باقیمانده از قیمت ها می توان به ارزش بیست میلیون تومان در آن دوران پی برد

نویسنده . زهرا علی‌اکبری

#پندانه
طرح یک کار خیر

به بقالی یا سوپر مارکت های محله های فقیر نشین بروید و از مغازه دار بخواهید دفتر بدهی مشتریان را به شما نشان بدهد.بدون شک زنان بیوه و فقیرانی را خواهیم یافت که اجناس و مایحتایجشان را به صورت نسیه می خرند و صبر می کنند تا یارانه را دریافت کنند و یا از جایی به آن ها کمک برسد.
خواهید دید که حجم بدهی ها یشان در دید شما بسیار کم خواهد بود ولی برای آنان بار سنگینی در زندگیشان هست،بدهی هایی که قادر به پرداخت آنها هستید را پرداخت کنید.
حتی توانستید جزئی از آن را پرداخت کنید.
هر ماه یا هر وقت توانستید این کار را در مغازه های مختلف انجام بدهید تا این خیر شامل تعداد زیادی از خانواده ها شود .
اگر قادر به این کار نیستید این ایده و فکر را نشر دهید ، شاید دیگران بتوانند به آن عمل کنند. اطمینان داشته باشید ارزش این کار اگر از پخش غذای نذری در مساجد بیشتر نباشد، کمتر نیست.

1394/04/02
مطرح‌شده در دیدار رمضانی مسئولان نظام؛
نظر رهبر انقلاب درباره تیم مذاکره‌کننده‌ی هسته‌ای و منتقدین آنها


رهبر انقلاب روز سه‌شنبه در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، سه نکته را در مقدمه‌ی بحث درباره مسئله هسته‌ای تشریح کردند که دو نکته آن درباره اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای و منتقدان آن‌ها بود. پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR این نکات را به شرح زیر در دسترس مخاطبان قرار می‌دهد.

* 1) عدم تفاوت مواضع رهبرى در جلسات عمومى با جلسات خصوصى
در مسئله‌ى هسته‌اى، سه نکته را ابتدائاً و مقدّمتاً عرض میکنم، بعد هم مطالبى را که در این زمینه هست، به عرض میرسانم.
نکته‌ى اوّل اینکه آنچه بنده اینجا در این جلسه یا در جلسات عمومى میگویم، عیناً همان حرفهایى است که در جلسات خصوصى به مسئولین، به رئیس‌جمهور محترم و به دیگران میگویم. این خطّ تبلیغى‌اى که دیدیم و مى‌بینیم دنبال میکنند که بعضى از خطّ قرمزهایى که رسماً اعلام میشود، در جلسات خصوصى از آنها صرف‌نظر میشود، حرف خلاف واقع و دروغى است. آنچه ما اینجا به شما میگوییم یا در جلسات عمومى میگوییم، عیناً همان حرفهایى است که به دوستان، به مسئولین، به هیئت مذاکره‌کننده، همانها را بیان میکنیم؛ حرفها یکى است.

* 2) هیئت مذاکره‌کننده، هیئتى امین، غیور، شجاع، متدیّن
نکته‌ى دوّم، بنده هیئت مذاکره‌کننده را - همین دوستانى که این مدّت این زحمات را بر دوش گرفته‌اند - هم امین میدانم، هم غیور میدانم، هم شجاع میدانم، هم متدیّن میدانم؛ این را همه بدانند. اکثر حضّارى که اینجا تشریف دارید، از محتواى مذاکرات خبر ندارید؛ اگر شما هم از محتواى مذاکرات و جزئیّات مذاکرات و آنچه در مجالس میگذرد مطّلع بودید، به بخشى از آنچه بنده گفتم، حتماً اذعان میکردید. من البتّه علاوه‌ى بر اینها، بعضى از این دوستان را از نزدیک مى‌شناسم، بعضى را از دور با سوابقشان مى‌شناسم؛ اینها مردمانى هستند متدیّن و امین؛ اینها امینند؛ قصدشان این است که کار کشور را پیش ببرند، گره را باز کنند و دارند تلاش میکنند براى این کار. انصافاً غیرت ملّى هم دارند، شجاعت هم دارند، در مقابل یک تعداد کثیرى از کسانى قرار میگیرند - که حالا نمیخواهم تعبیرِ متناسب واقعى را بکنم، چون گاهى تعبیرهایى هست که واقعاً شایسته‌ى آن تعبیرند امّا خب، مناسب نیست که ما به زبان بیاوریم - و انصافاً در مقابل آنها با شجاعت کامل، با دقّت کامل مواضع خودشان را بیان میکنند، دنبال میکنند و تعقیب میکنند.

* 3) لزوم توجّه به خطرات و دشوارى‌هاى مذاکرات در انتقاد از مذاکرات
نکته‌ى سوّم در مورد منتقدین محترم است. بنده با انتقاد مخالف نیستم، عیبى ندارد، انتقاد لازم است و کمک‌کننده است، منتها این را همه توجّه داشته باشند که انتقادکردن آسان‌تر از عمل‌کردن است. عیبهاى طرف مقابل را در آن عرصه‌اى که قرار دارد، ما راحت مى‌بینیم، درحالى‌که خطرات او، دشوارى‌هاى او، نگرانى‌هاى او، مشکلات او را انسان نمى‌بیند. مثل این است که شما کنار یک استخرى ایستاده‌اید، دارید تماشا میکنید؛ یک‌نفر هم رفته است روى ارتفاع، از ده‌مترى میخواهد شیرجه بزند. خب، شیرجه میزند، شما که اینجا کنار استخر ایستاده‌اید، میگویید هان! این پایش خم شد، زانویش خم شد؛ این یک اشکال. بله، این اشکال است امّا شما زحمت بکشید از این دایو بروید بالا، سرِ آن ده‌مترى به آب یک نگاهى بکنید، آن‌وقت قضاوت بکنید! انتقادکردن آسان است. [البتّه‌] این حرف من مانع از انتقاد نشود؛ انتقاد بکنید لکن توجّه داشته باشید که انتقادها با لحاظِ این معنا باشد که آن طرف مقابل بعضى از عیوبى را که ما در انتقادمان ذکر میکنیم ممکن است میدانند، [امّا] خب به این نتیجه رسیده‌اند یا ضرورتها آنها را به اینجا کشانده یا به هر دلیل دیگرى. البتّه بنده نمیخواهم بگویم اینها معصومند؛ نه، معصوم نیستند؛ ممکن است انسان یک‌جاهایى در تشخیص، در عمل خطا هم بکند، امّا مهم این است که به امانت اینها و به دیانت اینها و به غیرت اینها و به شجاعت اینها ما اعتقاد داریم. این سه نکته‌ى لازمى که در مقدّمه‌ى عرایضم عرض کردم.

رهبر معظم انقلاب: شتاب حرکت علمی ایران 13 برابر متوسط جهانی بوده / برخلاف غربی‌ها، آمادگی انتقال دستاوردهای علمی خود به دیگر کشورهای اسلامی را داریم

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (شنبه) در دیدار شرکت کنندگان در کنگره بین المللی «نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی»، مهمترین نیاز امروز دنیای اسلام را «وحدت و یکپارچگی» و همچنین «حرکت جدی برای پیشرفت علمی در همه علوم» دانستند و تأکید کردند: امروز «بیداری» در دنیای اسلام بوجود آمده است و برغم تلاش غربی‌ها برای انکار آن، این بیداری زمینه ساز گرایش بیشتر به اسلام و نویدبخش آینده‌ای بهتر است.


رهبر انقلاب اسلامی با قدردانی از دست‌اندرکاران و پدیدآورندگان این همایش، بویژه شخص حضرت آیت الله مکارم شیرازی، گفتند: امروز هر حرکتی که موجب شناخت بیشتر گروهها و فرقه های اسلامی از یکدیگر شود، یک حسنه است و این گردهمایی از مصادیق حرکت در جهت اتحاد امت اسلامی است.


حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به تلاش دیرینه دشمنان برای رو در رو قرار دادن مسلمانان، افزودند: در چنین شرایطی، هر عملی که موجب شناخت مسلمانان از نقاط قوت یکدیگر و زمینه‌ساز هم‌افزایی آنها شود، به وحدت و یکپارچگی امت اسلامی کمک خواهد کرد.


ایشان به نقش شیعه در طول تاریخ برای اعتلای علوم اسلامی و طبیعی اشاره و خاطرنشان کردند: این آثار و خدمات گرانبها باید به امت اسلامی معرفی شوند زیرا مایه افتخار و موجب یکپارچگی خواهند بود.


رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر لزوم مراقبت جدی برای جلوگیری از ایجاد هرگونه شائبه و گلایه میان فِرَق اسلامی، گفتند: یکی از مسائل بسیار مهم و مورد نیاز کنونی دنیای اسلام، موضوع پیشرفت علمی و حرکت جدی در این زمینه است.


حضرت آیت الله خامنه ای، علت اصلی تحت سلطه قرار گرفتن دنیای اسلام را عقب ماندگی علمی دانستند و افزودند: دنیای غرب بعد از قرنهای متمادی عقب ماندگی علمی، توانست با استفاده از پیشرفتهای علمیِ دنیای اسلام، ثروت و قدرت علمی، نظامی، سیاسی و تبلیغاتی خود را افزایش دهد و در نهایت با استعمار، وضعیت کشورهای اسلامی را به شرایط کنونی برساند.


ایشان با اشاره به زورگویی قدرتهای غربی به کشورهای اسلامی و دنباله روی بسیاری از حکام این کشورها از زورگویان بین‌المللی، تأکید کردند: این شرایط باید بواسطه پیشرفت علمی کشورهای اسلامی تغییر کند و دنیای اسلام می تواند بار دیگر در قله تمدن بشری قرار گیرد.


رهبر انقلاب، حرکت در مسیر پیشرفت علمی را وظیفه حکومتهای اسلامی و نخبگان آن برشمردند و گفتند: نخبگان دنیای اسلام باید یک حرکت عظیم فکری و یک خواست عمومی برای پیشرفت علمی و رسیدن به قله علم و دانش را به وجود آورند.


حضرت آیت الله خامنه ای از حرکت جمهوری اسلامی ایران در مسیر پیشرفت علمی به عنوان یک نمونه موفق یاد کردند و افزودند: بر اساس گزارشهای مراکز علمی جهانی، شتاب حرکت علمی ایران در سالهای گذشته، 13 برابر متوسط جهانی بوده است.


ایشان خاطرنشان کردند: ما این مسیر را تا رسیدن به مرزهای علم و دانش ادامه خواهیم داد و ایران بر خلاف غربی‌ها، آمادگی انتقال دستاوردها و پیشرفتهای علمی خود را به دیگر کشورهای اسلامی دارد.


رهبر انقلاب، پیشرفت در علوم اسلامی و علوم طبیعی را ضروری خواندند و افزودند: یکی از مواردی که اسلام می تواند در مسائل مختلف بشری «حرف نو» داشته باشد، در زمینه مسائل فقهی است که باید در این زمینه کار بیشتر و جدی تری انجام شود.


حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه باید در زمینه فلسفه و علوم عقلی، سرعت حرکت علمی افزایش یابد، گفتند: غربی‌ها، فلسفه خود را تا عرصه های مختلف مسائل سیاسی و اجتماعی امتداد داده اند و ما نیز باید چنین کاری را انجام دهیم زیرا فلسفه اسلامی، قوی‌تر، ریشه‌دارتر و مستحکم‌تر از فلسفه غربی است.


ایشان با اشاره به گسترش بیداری در دنیای اسلام و افزایش گرایش به اسلام در جهان، خاطرنشان کردند: امروز جوانان در دنیا، سؤالهای زیادی دارند که می خواهند پاسخ آنها را در چارچوب اسلام بیابند، بنابراین باید حرکت علمی در دنیای اسلام شتاب بگیرد و امت اسلامی بار دیگر به اوج اقتدار علمی و تمدنی خود برسد تا دشمنان اسلام و امریکایی‌ها نتوانند به رؤسای کشورهای اسلامی دستور بدهند و «باید و نباید» بگویند.


پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین اعرافی رئیس شورای سیاستگذاری کنگره «نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی» گفت: «پاسخ به شبهات»، «تعمیق تفاهم میان مذاهب اسلامی»، «بازشناسی سرمایه‌های فکری شیعه و مسلمانان» و «دستیابی به نقاط قوت برای تکمیل و ارائه علوم اسلامی» جزو اهداف اصلی کنگره بوده است.


همچنین حجت‌الاسلام دکتر رضایی دبیر کنگره گزارشی از اهداف و برنامه‌های این همایش بیان کرد.

? با پنج گروه رفاقت نکن

?قالَ الامام زین العابدین(ع) لِبَعْضِ بَنِیهِ: یَا بُنَیَّ انْظُرْ خَمْسَةً فَلَا تُصَاحِبْهُمْ وَ لَا تُحَادِثْهُمْ وَ لَا تُرَافِقْهُمْ فِی طَرِیقٍ فَقَالَ یَا أَبَةِ مَنْ هُمْ قَالَ ع إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْکَذَّابِ فَإِنَّهُ بِمَنْزِلَةِ السَّرَابِ یُقَرِّبُ لَکَ الْبَعِیدَ وَ یُبَعِّدُ لَکَ الْقَرِیبَ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْفَاسِقِ فَإِنَّهُ بَایَعَکَ بِأُکْلَةٍ أَوْ أَقَلَّ مِنْ ذَلِکَ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْبَخِیلِ فَإِنَّهُ یَخْذُلُکَ فِی مَالِهِ أَحْوَجَ مَا تَکُونُ إِلَیْهِ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْأَحْمَقِ فَإِنَّهُ یُرِیدُ أَنْ یَنْفَعَکَ فَیَضُرُّکَ وَ إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْقَاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإِنِّی وَجَدْتُهُ مَلْعُوناً فِی کِتَابِ اللَّه[٢]؛

?امام سجّاد(علیه‌السّلام) به بعضى از فرزندان خود فرمود: فرزند عزیزم؛ متوجّه پنج گروه باش که با آنان مجالست و رفاقت نکنى، با آنها هم کلام نشوى، و در مسافرت با آنها رفاقت ننمائى.

✨عرض کرد پدر جان آنان چه کسانی هستند؟

?امام(ع) فرمود:

?از مجالست «دروغگو» پرهیز کن، چون او مانند سرابى است که مطالب را بر خلاف واقع نشان می‌دهد، دور را در نظرت نزدیک و نزدیک را دور جلوه می‌دهد.
?از رفاقت با «گناهکار و لاابالى» اجتناب کن، زیرا او تو را به بهاى یک لقمه یا کمتر از آن می‌فروشد.
?از رفاقت «بخیل» پرهیز نما، که او در ضرورىترین مواقع احتیاج، تو را یارى نخواهد کرد.
?از رفاقت با «احمق» اجتناب کن که او قصد دارد به تو نفع برساند، اما از نادانى بتو ضرر می‌زند.
?از مصاحبت کسى که «قطع رحم» کرده بپرهیز، که در قرآن مورد لعن و نفرین قرار گرفته است.

? تحف العقول: 279