مدیرالنفیسه

نسل خود شیفته
فرزندان دهه های 80 و 90 از آن دست کودکانی هستند که به علت دنیا آمدن در دنیایی که تکنولوژی سرعت نوری خود را طی می کنند و اغلب یک خواهر یا برادر و یا تک فرزند هستند، و والدین سعی می کنند که از صبح تا شب کار کنند که آنها احساس کمبود نکنند این زمین و زمان در اختیار آنها بودن باعث شده که فکر کنند جهان تحت مالکیت و حکمرانی آنهاست و برتر از او وجود ندارد.
شما هم به احتمال زیاد در اقوام و خویشاوندان خود از آن پدر و مادرهایی دیده اید که فکر می کنند فرزند آنها تک فرزند این عالم است و بهتر از او هرگز زاده نشده است. اگر پسر باشد فکر می کنند که تنها آنها صاحب این شاهزاده هستند و اگر او به دنیا نمی آمد دنیا برقرار نمی ماند. اگر دختر هم داشته باشند به خیال آنها او زیباترین دختر روی زمین است. از کودکی آنقدر در اختیار او بوده اند و هر کار خواسته طبق میل او رفتار کرده اند که وقتی کودک بزرگ می شود در هر مکان و با هر افرادی که همکار، دوست، همسایه و … شوند فکر می کند آنها هم باید تمام و کمال دراختیار او باشند و هیچ کسی حق ندارد با او مخالفت کند.

ستایش افراطی کودکان توسط والدین آن ها، غلو کردن در توانایی های آن ها، تحسین و تمجید بی مورد و در عین حال عدم انتقاد از کودکان در مواقع لزوم، همچنین ارضای بی چون و چرا و دائمی نیازهای فرزندان و عدم اقتدار لازم در والدین، باعث شکل گیری شخصیت ناپخته، بسیار شکننده و پرتوقع در کودکان امروز شده است.


در عصر امروز، ستایش افراطی کودکان توسط والدین آن ها، غلو کردن در توانایی های آن ها، تحسین و تمجید بی مورد و در عین حال عدم انتقاد از کودکان در مواقع لزوم، همچنین ارضای بی چون و چرا و دائمی نیازهای فرزندان و عدم اقتدار لازم در والدین، باعث شکل گیری شخصیت ناپخته، بسیار شکننده و پرتوقع در کودکان امروز شده است. فرزندانی که در نتیجه چنین تربیتی، واجد نشانه های خودشیفتگی شده اند و به دریافت تحسین و تمجید مداوم و ارضای بی چون و چرای خواسته هایشان عادت کرده اند و توقع دارند که تمامی افرادی که با آنان در ارتباط هستند، چنین برخوردی را با آنان داشته باشند، وقتی در مراحل بعدی زندگی و ورود به محیط های اجتماعی، با برخورد دیگری از سوی دیگران مواجه می شوند، سرخورده و منزوی خواهند شد.

هر کودکی نیاز دارد که از سوی والدین خود، برای دستاوردها و کارهای مثبتی که انجام می دهد، مورد تشویق و تایید قرار بگیرد و بدون دریافت چنین بازخوردهای مثبتی، تنها دو راه انتخاب برای ادامه مسیر زندگی کودک باقی می ماند؛ مسیر اول، انتخاب یأس و ناامیدی و افسردگی در زندگی که به شخصیتی افسرده‌خو در بزرگسالی منجر خواهدشد و مسیر دوم پناه بردن به خیال پردازی های خودبزرگ‌بینانه برای جبران آن چیزی است که کودک در زندگی خود از آن بی بهره بوده است.

این خیال پردازی های خودبزرگ‌بینانه و این خودشیفتگی جبرانی، به کودک ناایمن، احساس امنیت کاذبی می دهد که در نتیجه آن خودِ چندپاره ای ایجاد می شود که به طور متزلزلی بر عقاید خودبزرگ‌بینانه و غیرواقعی در مورد شایستگی و جذابیت فرد استوار است. در حقیقت، کودکی که در یک خانواده آشفته و نابسامان، به طور مکرر مورد آزارد جسمی، روانی و بی توجهی والدین قرار می گیرد، این خودشیفتگی جبرانی، می تواند راه حل سازگارانه ای برای او محسوب شود؛ او با استراتژی افکار واقعیت و غوطه ور شدن در جهان تخیل خود، می تواند از رویارویی با احساسات دردناک درونی خودش اجتناب ورزد.

هنگامی که این کودک به دوران بزرگ سالی خود می رسد، خودشیفتگی جبرانی او، به صورت جنبه های تثبیت شده و ناخودآگاه از نمای شخصیت او جلوه گر می شود. با توجه به

حکایت غم انگیز بی‌هویتی

از خیابان که به کوچه می‌پیچم، نگاهم با چشمان نگران دختر جوانی که کنار دیوار ایستاده و سیگاری لای انگشت دارد، گره می‌خورد. مرا که آشنا نمی‌بیند، نفس راحتی می‌کشد، سیگار را روی لبش می‌گذارد و پک محکمی می‌زند. برای سیگاری بودن، سن و سال کمی دارد و من به فکر فرو می‌روم. بلوز و شلوار اسپرت، ظاهر پسرانه و کلاهی که به جای حجاب بر سر گذاشته، برای من حکایت غم انگیز بی‌هویتی را روایت می کند. براستی چرا جامعه‌ما به اینجا رسیده است؟

شاید بتوان بخشی از آوارگی نسل امروز را گردن تکنولوژی افسار گسیخته و هجمه شبکه‌های اجتماعی و … بیندازیم. اما از حقیقت غفلت خانواده ها و عدم نظارت و تسلط آنان بر فرزندان، نمیتوان گذشت. هزینه های سرسام آور زندگی این روزها پای مادران را از خانه به ادارات و اماکن تجاری، به جهت کمک اقتصادی به همسران باز کرده و کانون خانواده ازحضور پر رنگ و گرم مادران خالی شده و رو به سردی نهاده است.اما آن که در این میان ضرر میکند، فرزندان کوچک ونوجوان وجوان خانواده ایست که به وقت نیاز، یاور حقیقی یعنی مادر را در کنار خود ندارد.

ضروری بنظر میرسد که والدین، علاوه بر تلاش مضاعف اقتصادی برای سامان یافتن اوضاع مالی خانواده، برای با هم بودن و لحاظ کردن توجهات عاطفی در خانه و بویژه با فرزندان، سهم عمده تری را اختصاص دهند.

در نتیجه این دوری از پدر و مادر، تنهایی یا نزدیک شدن او به اشخاص دیگری غیر از والدین است که، موجب وارد آمدن خسارت‌های جبران ناپذیری خواهد شد. زیرا در دوران شکل گیری و تثبیت شخصیت فرزند، این پدر و مادر هستند که براساس ارزش های اخلاقی باید فرزندشان را تربیت کنند و قطعا دیگران از اهداف، علایق، سلایق و ارزش های مورد نظر آنان باخبر نیستند. هر چند والدین خواسته های خودشان را برای متولیان تربیتی به صورت مشروح بیان کنند اما از سخن تا عمل، فاصله و تفاوت بسیار است. در این بین فرزند نیاز به حضور والدین را در نمی یابد و وقتی این کمبودها تامین نشود، به صورت طبیعی این عقده ها در آینده به اختلالات رفتاری و روانی تبدیل می شود.

یک جشن تولد خاطرساز

جشن تولد تاثیر شگرفی در بهبود رفتارها و برخوردهای کودکان با والدین و اطرافیانشان دارد. مطالعات تحقیقاتی نشان می دهد کودکان در جشن تولد سیگنال های مثبتی از ذهن خود دریافت می کنند که این امر به چالاکی، قدرت اراده و تمایل به برقراری دوستی های بیشتر می انجامد. این انرژی به راحتی از بین نمی رود بلکه از فرزند به پدر و مادر منتقل شده و در زمان کوتاهی تاثیرات مطلوبی بر رفتارهای اجتماعی او در تعامل با خانواده و جامعه می گذارد.

1. بچه ها تا چهار سالگی قادر به تشخیص لحظه های با ارزش خود نیستند و از سوی دیگر چندان نمی توانند دوستی های پایداری با همسالان خود داشته باشند. بهتر است تا قبل از چهار سالگی جشن تولدهای آنان را در خانه و جمع های کوچک برگزار کرده و بعد از آن میهمانی های گروهی بگیرید.

2. از میهمانان خود با خوراکی های ساده پذیرایی کنید. در جشن تولد کودکان تنقلات و کیک بیشتر از شام اهمیت دارد. آنها را باسلیقه و وسواس انتخاب کرده و سهم هر یک را به اندازه کافی مشخص کنید. بهتر است در این مواقع نوشیدنی های طبیعی و میوه ها را جایگزین نوشابه های گازدار و خوراکی های شور کنید.

4. نیمی از شادی های جشن تولد به تزئینات محیطی مراسم مربوط می شود. برای این کار می توانید از کاغذهای رنگی براق و چراغ های رشته ای استفاده کنید. قبل از هر کاری نظر فرزند خود را جویا شوید و از او بخواهید به شما
در انجام این کار کمک کند. به این ترتیب مشارکت گروهی شکل گرفته و به مرور تداوم می یابد. برای به وجد آوردن بچه‌ها تمام خانه را از توپ‌های رنگی و پلاستیک‌های رنگی پر کنید این کار باعث افزایش هیجان و شور در بچه ها می‌شود.

5. فرزند خود را به میهمانان معرفی کنید و از او بخواهید درباره قابلیت ها، توانمندی ها و ابتکارات خود با حاضران صحبت کند. این کار اعتماد به نفس فرزند شما را بالا می برد و به او شخصیت می دهد. در پایان سخنرانی تازه واردها را به هم معرفی کنید.

6. برای اینکه فرزندتان در جشن تولدش هیجانی‌تر و پر انرژی‌تر باشد، سعی کنید از بچه‌های هم سن و سالش بیشتر در مراسم تولد او دعوت کنید.

مادران شاغل و کودکان چند تربیتی

برخی از روانشناسان، فرزندان زنان شاغل را افرادی با چند تربیت متفاوت می دانند. تربیتی که آمیزه ای از خانواده، مهدکودک، پرستار کودک و … است.در چنین شرایطی طبیعی است که مادر زمانی را که باید برای تربیت فرزند بگذارد، صرف محیط کار می کند. معمولا در این گونه موارد، تربیت کودک توسط افراد دیگری به جز مادر انجام میشود، البته این موضوع با سن فرزند نیز ارتباط ویژه ای دارد، مثلا اگر در سنی باشد که او را را به مهدکودک یا پرستار بسپارند، تربیتی که مدنظر والدین است انجام نمی شود؛ اگر بچه ها بزرگ تر باشند نیز در هنگام عدم حضور والدین در منزل، از طریق تلفن و تلگرام و اجتماع و دوستان، تربیت هایی را دریافت میکنند که مدنظر پدر و مادر نیست.

بی‌شک اشتغال مادر، نقش و جایگاه ویه‌ی پدر را برای فرزندان پسر مخدوش و کم‌رنگ کند.

وقتی فرزند وارد رده سنی «نوجوانی» شد و با همسالان رابطه دوستانه برقرار کرد، موارد دیگری هم در تربیت او دخیل می شوند، بنابراین در دوران مدرسه و مخصوصا در سن بلوغ، حضور والدین و مخصوصا مادر برای حمایتهای تربیتی و عاطفی بیشتر، بسیار لازم و ضروری است.
از سوی دیگر، این روزها انحرافات اجتماعی در کمین بچه هاست و مادران باید مراقب باشند تا آسیب های اجتماعی متوجه آنها نشود. بسیاری از بانوان شاغل، خستگی خود را از محل کار به خانه می آورند و این خود سبب دوری از فرزندان شده و آن ها را دچار نوعی رهاشدگی تربیتی می کند. 

باتوجه به آن چه گفته شد، ضروری بنظر میرسد که والدین، علاوه بر تلاش مضاعف اقتصادی برای سامان یافتن اوضاع مالی خانواده، برای با هم بودن و لحاظ کردن توجهات عاطفی در خانه و بویژه با فرزندان، سهم عمده تری را اختصاص دهند تا خلا فقدان آن ها فرزندان را بسوی زرق برق های محیطی ومحبت های دروغین نکشاند.

هزینه‌های کاهش کیفیت تربیت فرزندان.

هزینه های سرسام آور زندگی این روزها پای مادران را از خانه به ادارات و اماکن تجاری، به جهت کمک اقتصادی به همسران باز کرده و کانون خانواده از حضور گرم مادران خالی شده، در واقع مادران برای کسب درآمد به اشتغال می‌پردازند در حالی که باید هزینه‌های چندبرابری را در آینده پرداخت کنند، هزینه‌های کاهش کیفیت تربیت فرزندان.