مدیرالنفیسه

بهترین واکسن های کرونا

این روزها «تزریق واکسن کرونا» تیتر یک خبرها در هر نقطه از جهان است. در این دو سال اخیر، بیماری کرونا جان بسیاری از انسان ها را گرفت و بسیاری دیگر نیز متحمل آسیب های جبران ناپذیر جانی و مالی شدند. اما خوشبختانه، با تلاش های بی وقفه دانشمندان در سرتاسر جهان، هم اکنون واکسن کرونا کشف شده و مردم دنیا در حال واکسیناسیون و ایمن شدن در مقابل این بیماری خطرناک هستند. با توجه به اینکه کشورهای مختلفی موفق به ساخت واکسن کرونا شده اند هم اکنون، واکسن های متعددی در اختیار مردم قرار گرفته است. این امر از سویی موجب تسریع در روند واکسیناسیون می گردد. اما از سوی دیگر باعث شده است همواره این سؤال که بهترین واکسن کرونا کدام است، ذهن مردم را درگیر کند. بدون شک هرکسی دوست دارد بهترین و مطمئن ترین واکسن جهان را انتخاب نماید. با ما همراه باشید تا به این سوال مهم پاسخ دهیم.

انواع واکسن کرونا و نحوه عملکرد آنها جهت ایمن سازی بدن

واکسن کرونا ماده ای بیولوژیکی است که با ورود به بدن، سیستم ایمنی بدن را با ویروس بیماری زای اصلی آشنا کرده و آن را جهت دفاع در برابر این ویروس آماده سازی می کند. در گذشته تنها از ویروس ضعیف شده و یا کشته شده جهت ساخت واکسن استفاده می شد. اما امروزه دانشمندان روش ها و تکنولوژی های مختلف دیگری را هم به کار می برند. همین امر موجب می شود که با تنوع زیادی مواجه باشیم. به طوری که تا به امروز بیش از ۲۸۹ پروژه ساخت واکسن کرونا به سازمان بهداشت جهانی معرفی شده و در مراحل مختلف تولید واکسن و آزمایش آن قرار دارند. بد نیست با برخی از مهمترین انواع واکسن کرونا و نحوه تهیه آنها آشنا شوید:

واکسن کرونا ژنتیکی
استفاده از ماده ژنتیکی ویروس کرونا جهت تولید واکسن از جمله اولین و به قولی، بهترین روش هایی بود که در این راستا به کار گرفته شد. در این روش، بخشی از قسمت ژنتیکی ویروس (RNA) به صورت کد گذاری شده وارد بدن می شود. سلول های میزبان از این مواد جهت ساخت پروتئین استفاده کرده و آن را در حافظه خود ذخیره می نمایند. واکسن های «فایزر» و «مدرنا» به این روش ساخته شده اند. قیمت مناسب، آماده سازی سریع و نیاز به نگهداری در دماهای بسیار پایین (۱۶- تا ۱۸- درجه سلسیوس) از جمله خصوصیات این نوع واکسن ها می باشد.

واکسن کرونا ناقل
در این روش از ساخت واکسن کرونا از یک ویروس بی خطر مانند ویروس سرماخوردگی به عنوان پوششی جهت انتقال مواد ژنتیکی ویروس کرونا به بدن استفاده می شود. سیستم ایمنی به تولید آنتی بادی و مبارزه با این ویروس و همچنین تولید سلول های حافظه می پردازد. چنانچه در آینده ویروس بیماری وارد بدن شود، بدن توانایی شناسایی آن و دفاع از خود را خواهد داشت. «واکسن آسترازنکا»، «جانسون و جانسون» و «اسپوتنیک» با این روش تولید شده اند. شایان ذکر است که این نوع از واکسن، ایمنی بسیار قوی در برابر کرونا ایجاد می کند. در ضمن می توان آن را در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد نگهداری دارد.

واکسن کرونا پروتئینی
واکسن پروتئینی کرونا قسمت های پروتئینی ویروس کرونا (به صورت کامل یا قطعه ای از آنها) را وارد بدن می کند. سیستم ایمنی بدن، این عوامل را شناسایی کرده و به مبارزه با آنها می پردازد. بدین نحو، آنها را به حافظه خود می سپارد و توانایی شناسایی آنها در آینده نیز فراهم می گردد. واکسن «نواواکس» نمونه ای از واکسن های کروناست که به این شیوه تولید شده است.

واکسن کرونای ضعیف شده
ساخت واکسن با استفاده از ویروس ضعیف شده یک بیماری، روشی است که جهت تهیه بسیاری از واکسن ها به کار رفته است. در این نوع از واکسن ها همانطور که از نامش پیداست، ویروس ضعیف شده کرونا که قادر به بیماری زایی نیست به بدن تزریق می شود. شایان ذکر است که تا به حال واکسن کرونایی که با این روش ساخته شده باشد مجوز آزمایش و تولید دریافت نکرده است.

واکسن کرونای غیرفعال شده
نوع دیگری از واکسن است که با استفاده از ویروس کرونای غیرفعال یا کشته شده ساخته می شود. با ورود این ویروس ها به بدن، سیستم ایمنی شروع به دفاع کردن از خود و همچنین ذخیره اطلاعات ویروس در حافظه ایمنی بدن می کند. واکسن های «سینوفارم» و «کواکسین» و «کووبرکت» از جمله نمونه هایی هستند که با این روش تولید شده اند. از خصوصیات این واکسن ها قابلیت نگهداری در دمای یخچال و بازه زمانی بیشتر می باشد.

سایر مواد و ترکیبات موجود در واکسن های کرونا

عامل سازنده انواع واکسن ها یا به عبارتی آنتی ژن های به کار رفته در آنها را برای شما برشمردیم. اما آیا واکسنی که به ما تزریق می شود به طور خالص ارائه می شود و یا به عبارتی، تنها در برگیرنده ویروس غیرفعال یا بخشی از آن است؟ در پاسخ باید بگوییم خیر. مواد و ترکیبات دیگری نیز درون این واکسن ها وجود دارند که به افزایش اثرگذاری و همچنین طول دوره نگهداری واکسن کمک می کنند. برخی از این مواد عبارتند از:

مواد نگهدارنده: جهت جلوگیری از آلوده شدن واکسن در هنگام باز شدن
تثبیت کننده ها: جهت جلوگیری از واکنش های شیمیایی مختلف
سورفاکتانت ها: جهت ترکیب سازی و جلوگیری از ته نشین شدن مواد
رقیق کننده ها: جهت رقیق سازی واکسن پیش از تزریق (معمولا از آب استریل استفاده می شود.)

عوارض واکسن کرونا

همه واکسن ها ممکن است عوارضی در پی داشته باشند. واکسن کرونا نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین نباید انتظار داشته باشید واکسن کرونا هیچ گونه عوارضی از خود نشان ندهد و یا به دنبال واکسن بدون عارضه کرونا بگردید. عوارض احتمالی این واکسن ها معمولا خفیف بوده و در طی چند روز برطرف می شوند. از جمله عوارض بعد از تزریق واکس کرونا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درد در ناحیه تزریق واکسن
تب
لرز
بدن درد
سردرد
خستگی و بی حالی
توجه داشته باشید که تنگی نفس، درد قفسه سینه و یا مشکل در گفتار از عوارض واکسن کرونا نیستند. چنانچه چنین علائمی داشتید و یا عوارض عادی واکسن بیش از دو تا سه روز به طول انجامید با پزشک در میان بگذارید. برای اطمینان خاطر از سلامت عزیزانی که واکسن دریافت کرده اند می توانید از خدمات پرستاری پس از تزریق کرونا استفاده کنید.

آیا واکسن می تواند ما را به بیماری کرونا مبتلا سازد؟

همانطور که قبلا نیز ذکر شد، هیچ کدام از واکسن های کرونایی که در حال تزریق هستند حاوی ویروس زنده و فعال کرونا نمی باشند. بنابراین امکان این که شما را به این بیماری مبتلا سازند وجود ندارد. پس مطمئن باشید که با تزریق واکسن کرونا، بیمار یا ناقل نخواهید شد. اما این را هم به خاطر داشته باشید که به دلیل همه گیری کرونا و همچنین جهش های پی در پی آن، واکسن شما را به صورت صددرصد از ابتلا به این بیماری مصون نمی دارد. به همین دلیل توصیه می شود حتی پس از تزریق واکسن، علی الخصوص تزریق تنها یک دوز، همچنان پروتکل های بهداشتی را رعایت کنید. در صورت نیاز می توانید از پرستار بیمار کرونا کمک بگیرید. از جمله وظایف این پرستاران عبارتند از:

نگهداری و مراقبت از بیماران کرونایی: مراقبت از بیماران و انجام خدماتی همچون تزریق سرم و آمپول، کنترل قند خون، فشار خون و… در منزل و بدون نیاز به مراجعه به مراکز پزشکی انجام می شود.
خدمات قبل از واکسیناسیون: شامل اقداماتی همچون تست های مورد نیاز و بررسی شرایط فرد قبل از تزریق واکسن می شود. برای مثال تست کرونا و بررسی سوابق پزشکی جهت تشخیص آنکه آیا فرد می تواند واکسن دریافت کند یا خیر.
خدمات پس از واکسیناسون: خدماتی همچون نگهداری از سالمند واکسینه شده و کنترل عوارض احتمالی واکسن را در بر می گیرد. پرستار با تجربه ای که دارد می تواند بهترین اقدامات را در مواقع لازم انجام دهد.

کدام واکسن را انتخاب کنم؟

همه واکسن هایی که هم اکنون در ایران و بسیاری از کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرند دارای تأییدیه رسمی از سازمان بهداشت جهانی بوده و تأثیر بسزایی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری دارند. در ضمن تقریبا تمام آنها عملکرد مشابهی دارند و با وارد کردن ویروس ضعیف شده، کشته شده و یا قسمت های ژنتیکی و پروتئینی آن به بدن موجب تحریک سیستم دفاعی بدن شده و آن را برای مبارزه با ویروس های واقعی آماده سازی می کنند. ممکن است درصد ایمن سازی آنها کمی متفاوت باشد و یا تفاوت هایی در نوع ساخت، شرایط نگهداری و… داشته باشند. حتی احتمال بروز عوارض نیز وجود دارد. اما مطمئن باشید که دریافت واکسن از هر نوعی که باشد بهتر از امتناع از تزریق آن است.

در حقیقت باید گفت: بهترین واکسن کرونا برای شما، در دسترس ترین آنهاست. چرا که اولا ایمن سازی بدن حتی به اندازه کم، بسیار بهتر از عدم دریافت واکسن است. از سوی دیگر، همانطور که می دانید، کرونا هر روز قوی تر شده و با جهش های متعدد، چهره های جدیدی از خود را نشان می دهد. چنانچه مردم جهان، همکاری لازم جهت دریافت واکسن کرونا را انجام ندهند ممکن است دیگر موفق به مهار این بیماری نشویم.

سه نکته مهم که اگر رعایت کنید؛
زندگی آرامی خواهید داشت

وقتی خوشحال هستید (قول) ندهید.
وقتی عصبانی هستید (جواب) ندهید .
وقتی ناراحت هستید (تصمیم) نگیرید.

ماهيان از آشوب دريا به خدا شكايت بردند،
دريا آرام شد و آنها صيد تور صيادان شدند !!
آشوبهاي زندگي حكمت خداست.
ازخداوند دل آرام بخواهيم، نه درياي آرام !!

فیل های سفید زندگی تان را می شناسید؟!

  این دو مثال را ببینید:

1 - شرکت “الف” از سه سال پیش پروژه ای را دنبال می کند که هیچ دورنمایی برای موفقیت آن وجود ندارد. با این حال اعضای هیأت مدیره با این استدلال که تا کنون یک میلیارد تومان برای آن هزینه شده و حیف است که پروژه متوقف شود، همواره ادامه آن را تصویب می کنند.

2 - آقای “الف” چهار سال است که با خانم “ب" زندگی مشترک دارد. زندگی آنها پر از تنش است و هر سال بدتر از سال قبل.
آقا و خانم چند بار با یکدیگر درباره جدایی و رهایی از این وضعیت نامناسب صحبت کرده اند ولی هر بار توافق کرده اند به زندگی مشترک ادامه دهند، تنها به یک دلیل: این همه سال زندگی را نادیده بگیریم؟

آن شرکت و این زوج، درگیر پدیده ای هستند به نام "فیل سفید" که قصه اش بر می گردد به روزگاران قدیم در سرزمین تایلند.
در آن سرزمین، فیل های سفید که کمیاب هم بوده اند، نماد تقدس محسوب می شدند و البته چون تغذیه خاصی داشتند، نگهداری شان گران تمام می شد.

یک بار پادشاه تایلند که از یکی از درباریان رنچیده بود، فیل سفیدی به او هدیه داد. آن فرد از این که چنین هدیه ارزشمندی را از شخص پادشاه گرفته است، بسیار خوشحال و مفتخر بود ولی نمی دانست پادشاه او را وارد چه دردسری کرده است؟
 
القصه، آن درباری هر چه در می آورد خرج فیل سفید می کرد و هر گاه به فکرش می رسید که از خیر داشتن فیل بگذرد، یادش می آمد که اولاً این هدیه پادشاه است و ثانیاً حالا که کلی برایش خرج کرده، حیف است آن را نگه ندارد. بدین ترتیب، او روز به روز فقیرتر و فرتوت تر می شد.

ممکن است هر کدام از ما در زندگی فیل های سفیدی داشته باشیم که باید از شرشان خلاص شویم ولی چون قبلاً برایش هزینه کرده ایم فکر می کنیم باید بازی را ادامه دهیم.

هزینه هایی که باعث می شود فیل های سفید را همچنان به عنوان وبال گردن مان حفظ کنیم می تواند مادی باشد (مثلاً برای راه اندازی یک اپلیکیشن ناموفق، فلان مقدار هزینه کرده ایم و به امید این که روزی به بازدهی برسد، همچنان آن را سرپا نگه می داریم) یا معنوی (مثل دانشجویی که از ترم دو به بعد متوجه شده که از رشته تحصیلی اش متنفر است ولی می گوید یک سال از عمرم را برای این رشته صرف کرده ام و نباید تغییرش دهم.)

ادامه نگه داشتن فیل های سفید، نه تنها هزینه های قبلی را جبران نمی کند، بلکه هزینه های جدیدی نیز به ما تحمیل می کند: شرکتی که اول مطلب بدان اشاره کردیم ناچار است از منابع دیگرش بکاهد و صرف فیل سفیدش کند و آن زوج ناموفق، باید همچنان تنش ها و دعواهای جدیدی را تحمل کنند.

فیل های سفید می توانند افکار و باورهایی باشند که در طول زمان به دست شان آورده و عمری با آنها زندگی کرده ایم، یا روابطی ناسالم باشند که سال هایی را وقف شان کرده ایم، رشته تحصیلی یا شغلی باشد که دوست اش نداریم یا یک شیء بدون استفاده که از این خانه به آن خانه در اسباب کشی منتقل می کنیم یا یک پروژه اقتصادی که چاه ویلی شده است که بی هیچ خروجی خاصی مدام منابع مالی مان را می بلعد.

کلمه کلیدی درباره فیل های سفید "حیف" است و فکر کانونی، "امید واهی" به آینده فیل.
باید “حیف” و “امید واهی” را از اطراف فیل های سفید زندگی مان دور کنیم و با باز کردن این دو بند از پای فیل، او را از خود برانیم.

بعد از راندن فیل سفید نیز هرگز حسرتش را نخوریم. به زودی درخواهیم یافت چه بار بزرگی از روی فکر، روح، زندگی یا کار و کسب مان برداشته شده است و چه انرژی بزرگی آزاد شده که می توانیم به امور مهم تر زندگی مان اختصاص دهیم.

شناسایی فیل های سفید و اخراج آنها از زندگی، باید روندی مستمر در زندگی مان باشد و الّا زیر بار انواع فیل های سفید، کمرمان خواهد شکست.

جعفر محمدی -عصر ایران

⚠️مشغول کردن علما به چیزهای بی فایده، غیرضروری و فاقد اولویت!

?آیت الله احمد عابدی :

یك استعمار قدیم داریم، یك استعمار نو و یك استعمار فرانو.

استعمار فرانو این است كه می گوید یك كاری بكنیم كه مردم آن طور كه ما می خواهیم فكر بكنند. یا مثلا زمانی كه كمونیست ها بودند، رئیس جمهور رومانی كه كمونیست بود … روس ها به ایشان گفتند معاون اول شما جاسوس آمریكائی هاست.

وقتی معاون اول را دستگیر كردند به او گفتند تو چه اطلاعاتی به آمریكائی ها می دادی؟ گفت هیچ، آمریكائی ها فلان قدر پول به من داده و گفتند هیچ اطلاعاتی نمی خواهد به ما بدهی كه یك وقت گیر نیفتی. فقط دو كار برای ما بكن، كار اول اینكه همیشه اولویت های كشور رومانی را عوض كن، كار دوم هم اینكه همیشه مسئولین ضعیف سر كارها بگذار، همین كار را برای ما بكن خودبخود رومانی عوض می شود.

حالا این در عرصه سیاسی است و من و شما در كار حوزوی و آخوندی و كار علمی و فرهنگی، اولین كاری كه خدمت به آمریكائی ها و خدای نكرده باعث سرنگونی دین یا حوزه این است كه اولویت ها را عوض كنیم، یعنی آن كارهایی كه ضرورت دارد انجام بدهیم را انجام ندهیم و یك كارهایی كه ضرورت ندارد را انجام دهیم.

كاری كه هارون الرشید می كرد علما را جمع كرد و می گفت بنشینید تحقیق كنید كه ریشه فلان كلمه چه بوده و جایزه هم تعیین می كرد و ماه ها و سال ها علما می نشستند بحث می كردند كه ریشه این كلمه چیست.

?اولین كار برای ما اگر می خواهیم به دین مان خدمت كنیم شناخت اولویت هاست.

دومین خدمت به دشمنان دین هم این است كه آدم‌های ضعیف را برای كارهای قوی بگذاریم. مثلاً یك كسی كه یك درسی را نمی‌تواند بگوید این بنشیند آن درس را بگوید، یك كسی اهل آن كتاب نوشتن نیست بنشیند آن كتاب را بنویسد، یك جاهایی كه یك منبر حساسی است به آدم‌های ضعیف بدهیم و آنجاهایی كه حساس و مهم نیست به آدم‌های قوی بدهیم، مسولیت‌های مهم را به آدم‌های ضعیف و مسئولیت‌های ضعیف را به آدم‌های مهم بدهیم. این خودش كافی است برای اینكه خدای نكرده یك نظامی را تغییر بدهیم.

           

آن روز كه درسايه سار ديوار بلند شكيبائيت، درد تكيه زد و غم صبورترين شانه و مطمئن‌ترين قلب را در ازدحام خون و عطش و تازيانه يافت، ما به توانايي «زن» ايمان آورديم و انديشه بي‌بنياد «ضعيف‌انگاري» زن را بر سر همه كج‌انديشان آوار ديديم.
آن روز كه از ساحل گودال گذشتي و موج متلاطم خون تا ابديت دامن مي‌گسترد،‌هيچ‌كس شكسته‌ات نديد. آنان كه حماقت خويش را راست ايستاده بودند.(1) و فرو شكستنت را انتظار مي‌كشيدند، زني را ديدند كه راست قامت مي‌دود! اگر هم خم مي‌شود براي بوسه وداع است بر حلقومي بريده و نشاندن پيكري است 360 زخم خورده در مقابل چشم‌هاي خدا كه: «خدايا قرباني آل‌محمد (ص) را بپذير!»
در آفتابي‌ترين مشرق هستي ـ گودال قتلگاه ـ هيچ‌كس افول صبوري زينب را نديد. هيچ‌كس در آن لحظه كه همه هستي مي‌شكست و همه ذرات مي‌گريستند و پشت آسمان خميده‌تر مي‌شد، عجز و ضعف در سيماي زينب نديد. آنگاه نيز كه در حريق حرم، كودكان سرگشته را به آرامش آغوش مي‌كشيد ترديد و تشويق ـ حتي دمي ـ به حرم امن قلبش راه نيافت.
با چهره غبارآلود، پس از سه روز عطش و گرسنگي،‌از دشت لاله رنگ آتش‌خيز گذشت، اما در هنگامه عبور از انبوه لاله‌هاي پرپر، هيچ‌كس باغبان بزرگ دشت را به گل چيدن نديد و گرچه انبوه گلبرگ‌هاي پرپري كه زير سُم پاييز له مي‌شدند، جانش را شعله‌ور مي‌كرد، كسي گلبرگ روحش را پريشان و بازيچه طوفان نديد. از كربلا تا كوفه، آسمان دمي بي‌چرخش تازيانه و غوغاي تمسخر فاتحان زبون كربلا نبود و زينب كه بازوان تازيانه خورده مادر را تجربه مي‌كرد با طمأنينه‌اي شگفت، همه راه را تا پايان، چشم بر چشم برادر پيمود و بي‌دمي شكست،‌دم به دم ستم را بيشتر مي‌شكست و لحظه‌هاي رسوايي را پيش‌تر مي‌برد.
آن‌گاه نيز كه به شهر تمسخر و تحقير و دشنام گام نهاد و دوازده هزار نوازنده جشن پيروزي برپا ساخته و هزاران زن بر پشت‌بام‌ها هلهله‌گر بودند و پايكوبي و قاه‌قاه مستان با آه‌آه كودكان درهم مي‌آميخت، شكيبايي و وقار لحظه‌اي از كاروان قلب زينب فاصله نمي‌گرفت. زينب، آبروي صبوري است و «آيت» بزرگ ايستادن و كدام مفسر و تفسير به ژرفاي بطن در بطن اين آيت سترگ راه خواهد يافت. اگر او نبود چه كسي انگاره ناتوان بودن زن را از ذهن‌ها مي‌شست؟! چه كسي توانايي و عظمت زن را چونان خورشيد بر پلك‌هايي كه به كج‌بيني و كم‌بيني و «بدبيني» عادت كرده‌اند مي‌تاباند؟! اگر زينب نبود تا هزاره‌هاي ديگر كژانديشان هزار بهانه و توجيه در شكستن و تحقير «زن» مي‌يافتند و زن هنوز درازمويي كوتاه عقل و ضعيفه‌اي مستحق «زدن» بود و لابد به همين دليل «زن‌»ش ناميده‌اند!
حديث‌دردهاي زينب را هيچ قلبي بر نمي‌تابد. هيچ‌كس نيست كه بي‌قراري اشك را در مرور غم‌هاي زينب پشت پلك‌هايش تجربه نكند. هيچ عاطفه‌اي نيست كه شنيدن آنچه بر زينب رفت طوفاني‌اش نكند.
چهارساله بود كه در افق نگاهش،‌آخرين روزهاي زندگي پيامبر غروب كرد! هنوز سايه سنگين غربت پيامبر از ديواره قلبش دامن برنچيده بود كه در شبانگاه درد، در غريبانه‌ترين تشييع، گلبرگ پاييز‌زده پيكر مادر را در گمنامي كاشت و در اندوهي بي‌صدا ـ كه هراس كشف قبر جگرگوشه رسول حتي امكان گريستن و عقده‌گشايي‌اش نمي‌داد ـ به خانه برگشت.
تنهايي پدر، دردهاي پنهان و ناگفتني، خار خليده در چشم و استخوان نشسته در گلو،‌زينب را مي‌گداخت و در خانه بي‌زهرا، همه خاطرات مادر را مرور مي‌كرد و پدر را كه اينك سخنان تسلي‌بخش زهرا را در گوش نداشت مي‌ديد كه سر بر ديوار، غريبانه مي‌گريد و سر در چاه،‌آه مي‌كشد و با تصوير خويش كه در پرتو ماهتاب بر آب افتاده، دردهاي سينه‌سوز را باز مي‌گويد.
هنوز سي‌سالگي را تجربه نكرده بود كه در آستانه در، برايش هديه‌اي سرخ از مسجد آوردند. پدر قرباني عدالت خويش شده بود و آفتاب را «خلاصه سياهي» در ناجوانمردانه‌ترين ضربت در «غديري» از خون نشانده بود.
دو روز كه ثانيه‌هايش به درازي قرن‌ها گذشت چكه‌چكه «علي» بر دامان زينب چكيد و زخمي كه چشم بر چشم زينب داشت با «دختر» حديث «رفتن» مي‌گفت. دو روز تيماردار پدر بود با نظاره مرغكاني كه شيون مي‌كردند و گاه سر راندنشان داشتند، آواي نرم پدر برمي‌خاست كه: «مرانيد، نوحه‌گرند!»
خوان چهارم، زهرابه‌هايي است كه طشت را آذين مي‌بندد. پاره‌هاي جگر برادر در خيانت نامحرم‌ترين محرم! بر سيماي رنگ پريده حسن، لبخند مي‌زند و زينب مي‌بيند كه لخته‌لخته برادر در طشت فرو مي‌چكد! راستي كدام شانه را شكيب اين همه رنج است. كدام دل را ياراي تحمل اين درد،‌اين همه سوگ،‌اين همه سوز، كدام انسان را مي‌شناسيم كه در لشگر‌انگيزي غم،‌بي‌حضور ساقي، اين همه غم‌شكن و استوار بايستد.
خوان پنجم زينب،‌كربلاست. او خوب مي‌داند اين كاروان به كجا مي‌رود. او بارها از زبان برادر شنيده است كه اين كاروان در خون لنگر مي‌اندازد و بر ساحل شهادت مي‌آرمد و راهي را كه برادر با «سر» مي‌رود،‌خواهر با «پا» بايد تداوم بخشد؛ راهي كه شهادت آغاز آن است و اسارت كمال‌بخش آن. خوب مي‌داند ساحل فرات، درياي تشنگي است! خوب مي‌داند بوسه‌گاه پيامبر، ميزبان خنجر خواهدشد و در غروبي تلخ، باغ نبوت لگدمال پائيز مي‌شود خوب مي‌داند كه داغذار و بي‌يار،‌پرستار بيماري تبدار و كودكاني سوگوار خواهد بود با راهي نيمه‌تمام كه تا «شام» بر شتراني لنگ و همسفر دژخيماني سياه دل بايد طي شود و اين همه را مي‌داند و مي‌ماند و در تمامي اين لحظه‌هاي داغ و درد، بي‌اخمي و بر جبين و ترديدي در «راه» پابه‌پاي شهادت مي‌رود و شگفتا همراه با برادر بر سر هر شهيد حاضر مي‌شود و تسلاي خاطر برادر مي‌گردد و تنها در شهادت دو جگرگوشه‌اش در خيمه مي‌ماند تا برادر را در هنگامه حمل پاره‌هاي قلبش شرمنده نبيند.
خوان ششمف كوفه است با كوچه‌هايي آشنا و فضايي كه در آن هر صبحگاه طنين‌گرم اذان پدر، معطرش مي‌ساخت و اينك ميزبان 72 سر، 72 آفتاب و در تعبير سياه‌انديشان، 72 «خارجي» است . در آستانه شهر همه به تماشا آمده‌اند، زنان آراسته و پايكوبان و شهرآذين بسته و آماده. زينب با خيل كودكاني كه خاطرات دشت سرخگون را در هر نگاه بر پرچم افراشته سر شهيدان تجديد مي‌كنند و دشوارتر و شكننده‌تر كاخ عبيدالله كه از سر تفاخر، انديشه شكستن زينب دارد و تكميل جشن پيروي!
زينب از اين خوان نيز به سلامت مي‌گذرد در حالي كه صداي شكستن استخوان غرور در زير پتك فريادش،‌همه كوچه پسكوچه‌هاي كوفه را پر كرده است.
خوان هفتم و دشوارترين خوان، شام است. پايتخت جنايت و غرور، سرزمين زراندوزي‌ها و كينه‌توزي‌ها. آنجا كه 42 سال تزوير معاويه، انديشه‌ها را به خواب كشانده است و دل‌ها را نيز، آنجا كه سرها را با زر خريده‌اند و سركشان و آزادگان را از لب تيغ آب داده‌اند. شام شكننده‌ترين خوان است. ويرانه‌اي كه رقيه مي‌گيرد. طشتي كه لبان برادر را در زير ضربه‌هاي چوب يزيد مي‌نشاند و كوچه‌هايي كه آن‌قدر فاجعه‌انگيز و رنج‌آورند كه وقتي ازآخرين بازمانده سلسله امامان پرسيدند. كدام صحنه از مجموعه صحنه‌هايي كه بر اهل بيت حسين گذشت دشوارتر بود سه بار غمگنانه سرود: الشام، الشام، الشام!
زينب فاتح هفت خوان است و فاتح همه فرداف همه آنان كه رهپوي جاده روشن اما پر سنگلاخ و خطرخيز حقيقتند به شناخت زينب نيازمندند و او در مشرق صبوري استاده است با سرانگشتي كه راه را نشان مي‌دهد و چشماني خيس كه دشت همه قلب‌ها را مهمان طراوت و باروري خواهد ساخت. زينب باراني است كه بر همه هزاره‌ها خواهد باريد و هر آن كس كه اين باران را تجربه نكند شكفتن و رستن نخواهد ديد.
زينب تنها آموزگار صبوري نيست كه همه ارزش‌ها و عظمت‌ها يكجا در سيرت و سيماي او نشسته است. آن‌گاه كه سخنان گرم و ستم سوزش در كوفه شعله‌ها افروخت، امام سجاد (ع) در خطابي كه جغرافياي روح زينب را مي‌نماياند، فرمود: خدا را سپاس كه «عقيله» بين هاشم هستي. زينب عقيله قبيله نور است و داناي رازدان طريق معرفت و عشق و آنان كه با اويند. هرگز راه گم نمي‌كنند و در راه نمي‌مانند و قافله قلب و انديشه خويش را از كربلا تا شام و از شام تا دوست از همه عقبه‌ها و خطرگاه‌ها خواهند گذراند.

 وِیژه نامه خبرآنلاین در اربعین حسینی - یادداشتی از دکتر محمدرضا سنگری

پاورقي: 1ـ برگرفته از شاعر صميمي شمالي، ايرج قنبري