مدیرالنفیسه

در هزاران عاشورای فردی به کدام طرف پیوسته ایم؟ سپاه حسین(ع) یا لشکر یزید؟!

برای بودن در رکاب حسین(ع) ، لازم نیست حتماً به عاشورای 61 برگردیم یا حتماً منتظر میدان جنگی باشیم که مردان مسلح در دو سوی آن، آرایش نظامی گرفته اند. ما هر جا که در معرض انتخاب هستیم، درست مانند حسین(ع) که در معرض انتخاب بود، در بطن عاشورا قرار گرفته ایم. درست انتخاب کنیم، در کنار حسین (ع) و ابوالفضل(ع) هستیم و اگر انتخاب مان حرام باشد، در رکاب یزید و شمر و حرمله ایم. 

قرن هاست که می گوییم: “ای کاش روز عاشورا در کنارت بودیم، حسین جان!” و آن گاه با نوحه ای جانسوز، گریه سر می دهیم و به پهنای صورت، اشک می ریزیم و حسرت مان را تکرار می کنیم: “ای کاش روز عاشورا در کنارت بودیم، حسین جان!”

عاشورا اما مکرر در مکرر، هر لحظه بازآفرینی می شود بی آن که حواس مان باشد. گو این که تصور می کنیم عاشورا در 61 هجری تمام شد و آنان که وسعت دید بیشتری دارند، هر جا جنگ مسلحانه ای بین حق و باطل باشد را عاشورا می دانند و چنین می پندارند که تکرار عاشورا، فقط در هنگامه چنین نبردی است.

واقعیت اما، چیز دیگری است. ما چه در صلح و چه در جنگ، هر روز و هر روز، در بطن عاشوراییم، ما هر لحظه در حال انتخاب هستیم که در سپاه حسین(ع) باشیم یا در لشکر یزید و شمر و عبیدالله و ابن سعد و حرمله.

حسین (ع)، قبل از آغاز عاشورا، آنگاه که به او پیشنهاد بیعت با یزید داده شد، انتخابش را کرد و سخنی گفت که برای همیشه تاریخ ماندگار شد: مرگ با عزت را بر زندگی با ذلت ترجیح می کند.

اینک به استناد همین انتخاب و همین یک جمله، همه ما هر روز، بارها عاشوراهای کوچکی را در حد و اندازه زندگی هایمان تجربه می کنیم. بسیاری مان در این عاشوراها، یکراست سراغ لشکر یزید می رویم و به آنها می پیوندیم و بسیاری دیگر نیز حسینی می شویم و گروهی نیز یک پایمان در بارگاه عبیدالله است و پای دیگرمان در خیمه گاه اباعبدالله(ع).

عاشوراهای ما، انتخاب هایی است که لحظه های عمرمان را فرا گرفته است.

راننده تاکسیی که می تواند از ناآشنایی مسافرش به مسیر سوء استفاده کند ،

کارمندی که در معرض گرفتن رشوه قرار دارد،

بانکداری که می تواند با دستکاری در حساب ها، اختلاس کند،

قاضیی که قدرت دارد حقی را جابجا کند،

روزنامه نگاری که برای جلب بیشتر مخاطب بین تیتر درست و غلط انتخاب می کند،

مدیری که در استخدام بین متخصص کارآمد و آشنای ناکارآمد مردد است یا برای ارتقاء مقامش می تواند علیه رقیبش توطئه کند،

تولید کننده ای که می تواند مشخصات نادرست برای معرفی محصولش بنویسد،

سیاستمداری که برای رأی آوردن، بین حفظ حرمت یا آبروریزی مخیر است و بین راست و دروغ انتخاب می کند و همه و همه در معرض انتخاب های روزانه هستند.

در این میان، کسی که نمی تواند از چند رأی، از مبلغی پول، از یک پست اداری یا از تعدادی مخاطب بگذرد، چگونه می تواند ادعا کند که اگر در روز عاشورا بود، از جانش می گذشت؟!

بزرگ ترین کار امام حسین(ع) در عاشورا، انتخاب درست بود، انتخاب بین عزت و ذلت ؛ و ما هر لحظه در معرض انتخاب هستیم. انتخاب بین عزت و ذلت، حلال و حرام، مردانگی و نامردی، مردم داری و مردم آزاری، حسن خلق یا بداخلاقی، راستگویی یا دروغ، احقاق حق یا حق خوری و … .

درست است که ما عاشورای 61 را درک نکردیم ولی اگر نیک بنگریم، هر کدام مان هزاران عاشورای فردی را پشت سرگذاشته ایم، با سربلندی یا سرافکندگی.

یادمان باشد که برای بودن در رکاب حسین(ع) ، لازم نیست حتماً به عاشورای 61 برگردیم یا حتماً منتظر میدان جنگی باشیم که مردان مسلح در دو سوی آن، آرایش نظامی گرفته اند. ما هر جا که در معرض انتخاب هستیم، درست مانند حسین(ع) که در معرض انتخاب بود، در بطن عاشورا قرار گرفته ایم. درست انتخاب کنیم، در کنار حسین (ع) و ابوالفضل(ع) هستیم و اگر انتخاب مان حرام باشد، در رکاب یزید و شمر و حرمله ایم.

هر انتخابی در هر لحظه ای از زندگی، یک عاشورای کوچک است؛ این است که گفته اند و په زیبا هم گفته اند که “کل یوم عاشور و کل ارض کربلا".

راستی، شما در آخرین عاشورای زندگی تان، کدام سمت رفتید؟

 جعفر محمدی 

حجت الاسلام محمدرضا زائری در روزنامه خراسان نوشت:در شرایط فعلی کشور و در میان تهدیدهای مختلف و مشکلات گوناگون، حساس ترین وظیفه حفظ همبستگی اجتماعی و بزرگ ترین خطر ایجاد شکاف در روابط اجتماعی و تشدید فضای دوقطبی است که زمینه ساز تندروی ها و خشونت ها و آشوب ها می شود. همه ما وظیفه داریم تا با رفع سوء تفاهم ها و تقویت فضای گفت وگو جلوی تخریب ها و بدگمانی ها را بگیریم.
 
 کارکرد شایعه ها و اخبار منفی دروغ - با اندکی چاشنی واقعیت- یا بزرگ نمایی مسائل منفی همین است، نه تنها در بعد اجتماعی که حتی در مسائل فردی هم یکی از مهم ترین عواملی که مثلا رابطه زن و شوهر را کم کم به طلاق می کشاند همین است. وقتی که در روابط اجتماعی به جای ارتباط دوستانه و تقویت مهربانی و خوش بینی ، دو صف و دو جبهه و دو گروه ایجاد شود- یکی من و دوستان من ویکی طرف مقابل - به طور طبیعی ما خوب و صاحب حق به حساب می آییم و دیگری یا دیگران صاحب همه صفات منفی و دارای چهره ای سیاه به شمار می روند!

در چنین فضایی به مرور تقابل و رویارویی چنان تشدید می شود که حتی به صورت ناخواسته و نادانسته من طرف مقابل را مستحق هر گونه ستم و ظلم و دشنام و تحقیر و مجازات می دانم! وقتی من به طرف مقابل بدبین شدم و به چنین تقابلی رسیدم کم کم جامعه دچار تشنج ها و آشوب هایی خواهد شد که به انفجار و بحران گسترده منجر خواهد گردید. از این روست که در شرایط فعلی حتی اگر کسی موضع انقلابی و دینی هم نداشته باشد به عنوان دلسوز جامعه ایرانی و دلباخته وطن وظیفه دارد که برای ایجاد حسن تفاهم و نزدیک کردن روابط و رفع ذهنیت های منفی بکوشد، زیرا نقشه خطرناک این است که جامعه به دو بخش تقسیم شود و با هم درگیر شوند؛ خودی و غیرخودی! خود اندیش و دگراندیش! طرفدار کنسرت و مخالف کنسرت! موافق برجام و مخالف برجام!
سوژه و بهانه اش فرقی نمی کند، آن چه برای تحقق این هدف شیطانی مهم است ایجاد بدبینی و سوء تفاهم و دروغ و شایعه برای برافروختن آتش اختلاف و دشمنی است. بزرگ ترین خدمت ملی در چنین شرایطی ایجاد روابط مبتنی بر حسن تفاهم و بزرگ ترین خیانت ملی، زمینه سازی برای تقابل و درگیری و تشنج و آشوب است.

یک منتقد سیاسی که استاد دانشگاه و صاحب قلم است به خوبی می داند که دریافتی ماهانه طلاب چیزی حدود پانصد هزار تومان است و جز اندکی از روحانیون که دارای شغل اداری هستند یا استثنائا درآمدهای شخصی دارند طلاب معمولا مانند پایین ترین طبقه معیشتی مردم با مشقت های فراوان و گاه باورنکردنی زندگی می کنند. حال اگر چنین کسی بیاید و به بهانه مخالفت با سیاست توسعه حوزه های علمیه - که اتفاقا من هم در این زمینه با ایشان هم عقیده ام- شبهه ای در ذهن مخاطبان ایجاد کند و شهریه ماهانه یک طلبه را پنج برابر محاسبه کند، چه باید گفت؟ آیا ایشان نمی داند ترویج چنین دروغ ظاهرا ساده ای در فضای ملتهب فعلی به چه سطحی از بدبینی و کینه توزی می انجامد؟

هزینه این گونه مواضع را البته نه ایشان می دهد و نه روحانیانی که جایگاه مدیریت دارند و با راننده و محافظ تردد می کنند و در میان مردم حضور ندارند، بلکه این تحریک عاطفی و روانی تبدیل به چاقویی می شود که از یک طرف در خیابان و ایستگاه مترو بر سینه یا پهلوی طلبه بی گناه مشهدی می نشیند و او را به خاک و خون می کشد و از یک طرف هم ریسمان سست شده روابط اجتماعی میان مردم را ضعیف تر می کند.

دردا که سوء استفاده های شغلی و خیانت های اقتصادی و جنایت های سیاسی را خطاکارانی در سطوح بالاتر مدیریتی کرده اند و تاوانش را مردم کوچه و بازار با افزایش روزافزون بدگمانی و دشمنی و بغض و کینه به هموطنان خود می دهند!

اگر امروز هم کسی ایشان را برای ایجاد شکاف اجتماعی بازخواست نکند، بی تردید نسل های آینده با مرور تاریخ امروز ما دکتر صادق زیباکلام را به تلخی و شدت ملامت خواهند کرد.

بعد از سخنان رهبری انقلاب در جلسه با خبرگان شبهه‌ای مطرح شده است که “چرا ایشان اصرار دارند دولت بماند؟ چرا حمایت می کنند و تاکید دارند که با همین دولت باید از مشکلات بیرون آمد؟”

محکمات سبک مدیریتی رهبری
اولین مساله اینست که رهبری انقلاب 2 اصل کلیدی را در هر برهه تاریخی و تحت هر شرایطی به عنوان محکمات اداره کشور مدنظر دارند. اول اصل مردم سالاری است تا حرمت رای مردم حفظ شود. دوم اینکه هیچ امری خارج از ساختارهای قانونی کشور اجرا نشود. چنانچه در همین جلسه نیز تاکید دارند، کار جهادی نیز درون همین دولت باید باشد و نهاد موازی در کنار دولت نیز نباید تشکیل شود.

2 پرسش مجدد
اما ممکن است سوال شود که امروز مردم از رای شان پشیمان شدند و یا اینکه رای مجلس به عدم کفایت رئیس جمهور نیز خارج از قانون نیست و اصلاح از طریق همین ساختار های موجود است.
پرسش اول یک اشکال برآوردی دارد. سوال اینست که از کجا متوجه شدیم که اکثریت مردم از رای شان پشیمان شدند؟ آیا ملاک متقنی وجود دارد؟ با این مکانیزم بعد از هر انتخاباتی یک نفر ممکن است مدعی شود که مردم از رای شان برگشتند. آیا باید تمکین کرد؟ بله مردم اعتراض دارند، اما بدین معناست که پشیمانند؟ با کدام حجت؟ کدام ارزیابی قابل اعتماد؟
و اما سوال دوم؛ بله مجلس حق قانونی دارد دولت را با طرح عدم کفایت کنار بگذارد. اما باید دید این تصمیم چه میزان در بهبود شرایط موثر است؟ ببینیم تدبیر رهبری چیست.

تصویر متفاوت رهبری از صف بندی دشمن
رهبرانقلاب در سخنان شان یک نکته بسیار کلیدی را گوشزد کردند و آن اینکه امروز درگیر دو جنگیم. یکی جنگ اقتصادی و دومی جنگ رسانه ای، که خیلی اوقات از آن غفلت داریم. سپس تعبیرشان اینست که جنگ رسانه ای زمینه ساز تاثیر جنگ اقتصادی است.
مهمترین اثر بی اعتنایی به این جنگ رسانه ای چیست؟ همین که بخش قابل توجهی از جامعه، کشور را در شرایط بحرانی می دانند و حال آنکه رهبری معتقدند بحران نیست. جامعه تحلیلش را از رسانه ها و شبکه های اجتماعی می گیرد که صدق و کذب آن درآمیخته و بیان مشکلات با بزرگنمایی های پریشان ساز همراه است.

احساس بحران؛ اثر جنگ رسانه ای
اما رهبرانقلاب معتقدند، احساس بحران، ناشی از جنگ رسانه ایست نه جنگ اقتصادی. پس همزمان باید با تدابیر اقتصادی برای جنگ رسانه ای نیز تمهید کرد و یا حداقل پازل عملیات دشمن را در این جنگ تکمیل نکرد.
ما در شرایط بحرانی قرار نداریم، اما آنچه بیش از هر چیز کشور را بحرانی تصویر می سازد، جنگ رسانه ای دشمن است که مشکلات اقتصادی را چندین برابر موثرتر کرده است .

اثر جنگ رسانه ای بر جنگ اقتصادی
امروز دشمن اصلی کشور ناامیدی و احساس بن بست است که این احساس را جنگ رسانه ای فراهم می سازد. جامعه ای که “احساس” نااطمینانی نسبت به آینده دارد، همواره نگران است و حتا به تصمیمات حاکمیت نیز بی اعتماد است. به تعبیری بهترین دولت هم در شرایط بدبینی و بی اطمینانی و ناامیدی، نزد مردم بی اعتبارست و تصمیماتش در بالاترین سطح کارشناسی موثر نخواهد بود. شرط اول در توفیق تصمیمات حاکمیت، اعتماد مردمست. آنچه اعتمادسوزست، عدم پیش بینی آینده است که ناشی از ترس و ناامیدی است. چنین سرمایه اجتماعی متزلزلی، برای هر دولتی با هر سطحی از کارآمدی و کارشناسی توفیق نخواهد گذاشت.

ماجرای پیشنهاد احمدی نژاد
با این مقدمه، تغییر دولت، تکمیل این پازل روانی در جنگ رسانه ای است تا ترس از آینده و تشتت و هراس چندین برابر شود. برای همین بود وقتی آقای احمدی نژاد گفت که این دولت باید کنار رود، رهبری فرمودند: “این حرف عمل در چارچوب نقشه دشمن است”
کنار گذاشتن دولت به بهانه جنگ اقتصادی، بالاآوردن دستها در جنگ رسانه ایست و برنامه دشمن در بهم زدن آرامش روانی جامعه را محقق می سازد تا جنگ اقتصادی موثرتر افتد.

تدبیر رهبری
تدبیر رهبری برای عبور از مشکلات اقتصادی، همزمان شکست عملیات دشمن در جنگ رسانه ایست تا تصمیمات اصلاح گرایانه موثر افتاد. آرامش و سکینه اجتماعی ایجاد شود و مردم اعتماد کنند، خواهیم دید که با همین دولت نیز می توان در جنگ اقتصادی توفیق داشت.

محسن مهدیان، ۱۶ شهریور ۱۳۹۷