اعتراض های خیابانی از همان روزهای ابتدایی خود حامیان فراوانی پیدا کرد، حامیانی که اغلب آنها در خارج از ایران هستند و حالا پس از گذشت پنج روز به حمایت تمام قد از معترضان می پردازند. اما در داخل تاکنون هیچ گروه شناسنامه داری از معترضان حمایت نکرده است. فعالان سیاسی هم تلاش می کنند مرز خود را با اعتراض ها روشن کنند.
اگر اعتراض های سال 88از حمایت جریان اصلاح طلب در داخل کشور برخوردار بود، اعتراضات اخیر ظاهرا هیچ حامی داخلی ندارد و همه جریانات با آن مخالفت کرده اند. در این بین اصلاح طلبان بر حق آزادی بیان معترضان تاکید می کنند و می گویند دولت باید به دور از خشونت با آنها برخورد کند و اجازه تجمع به معترضان داده شود. بخشی از اصولگرایان نیز برخلاف گذشته با این دیدگاه همراهند.
اما با وجود اینکه این اعتراض ها در داخل از حمایت و سازماندهی هیچ گروهی برخوردار نیست و جبهه موافق ندارد اما در خارج از ایران در حمایت از آن جبهه ای قدرتمند تشکیل شده است. در این جبهه هم دولت های خارجی وجود دارند و هم گروه های متنوع سیاسی، هم تروریست و هم حامی حقوق بشر، هم سلطنت طلب و هم جمهوری خواه.
چهار لایه حامیان ناآرامی و اغتشاش در ایران
در میان دولت های خارجی حامی اعتراضات در صدر آنها ایالات متحده آمریکا قرار دارد. آمریکا در دوره دونالد ترامپ ضدیت بسیار بیشتری با ایران پیدا کرده است. او پیشتر از تغییر حکومت در ایران حمایت کرده بود و حالا با این اعتراض ها خوشحال است و مدام از آن حمایت می کند.
او در آخرین موضع گیری اش که برای چهارمین بار درباره اتفاقات سخن می گوید، مدعی شد که زمان تغییر در ایران فرا رسیده است.
ترامپ روز دوشنبه یازدهم دیماه در توئیتر نوشت: «ایران، به رغم توافقنامه بسیار بدی که از سوی دولت اوباما با آنها امضا شد، در تمامی زمینه ها شکست خورده است. مردم بزرگ ایران برای سالهای زیادی سرکوب شده اند. آنها گرسنه غذا و آزادی هستند. همراه با حقوق بشر، ثروت ایران در حال چپاول شدن است. زمان تغییر فرا رسیده.»
دونالد ترامپ، یکشنبه ۱۰ دی هم در توئیتر خود نوشت: «ایران، نخستین دولت حامی تروریسم با موارد زیادی از نقض حقوق بشر که به صورت ساعتی اتفاق می افتد، حالا اینترنت را هم قطع کرده تا تظاهرکنندگان دوستار صلح نتوانند با هم ارتباط برقرار کنند. اصلا خوب نیست!»
دیگر مقامات آمریکایی نیز یکی پس از دیگری به حمایت از اعتراض ها در ایران پرداخته اند و نسبت به برخورد با معترضان هشدار داده اند.
نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد بیانیه ای صادر کرد. هیلی در این بیانیه گفته است: «در آغاز سال نو، امید و دعای کا بدرقه راه میلیون ها نفر از مردمی که از دست حکومت های سرکوبگری در کره شمالی، ونزوئلا و به خصوص ایران رنج می کشند. جایی که مردم سرکوب شده ایران حالا صدایشان را به دست آورده اند. حکومت ایران از سوی مردمش در حال آزمایش شدن است. ما دعا می کنیم که آزادی و حقوق بشر در این روز همراه مردم باشد.»
اما در کنار آمریکا، کانادا دومین کشوری است که به جبهه حامیان اعتراضات پیوسته است، اما با احتیاط. وزارت خارجه کانادا هم با صدور بیانیه ای از جنبش مردم ایران حمایت کرد. در این بیانیه آمده است: «کانادا به دقت تظاهرات مردم ایران را دنبال می کند. ما از مقامات ایرانی می خواهیم حقوق بشر و دموکراتیک مردم را به رسمیت بشناسد. کانادا به حمایت از حقوق اساسی مردم ایران ادامه خواهد داد، حقوقی که شامل حق آزادی بیان می شود.»
سومین دولت حامی اعتراضات، رژیم صهیونیستی است. بنیامین نتانیاهو و چندی از مقامات این رژیم از همان روزهای اول اعتراضات از آن حمایت کردند. او در آخرین موضع گیری خود در اینباره ضمن رد هرگونه دخالت در این اعتراضات، گفت: «ایرانیان در پی آزادی‌های اساسی هستند که در چندین دهه اخیر، از آن محروم شده‌اند.»
به نظر می رسد موضع کشورهای عربی منتقد ایران از جمله عربستان سعودی نیز حمایت از اعتراض هاست با این وجود عربستان تاکنون در این باره سکوت کرده است اما علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی می گوید یکی از پشت پرده اعتراض ها عربستان است.
در کنار دولت های خارجی موافق اعتراضات، اروپا و برخی دیگر از کشورها همچون روسیه و ترکیه سعی کردند بیشتر اوضاع را رصد کنند. اتحادیه اروپا و کشورهای این حوزه از جمله بریتانیا اعلام کرده اند با نگرانی اوضاع ایران را زیر نظر دارند.
ترکیه و روسیه نیز نسبت به دخالت خارجی در امور داخلی ایران هشدار داده اند.
رضا و فرح پهلوی از حامیان مهم اعترضات هستند
لایه دوم جبهه موافقان اعتراضات، برخی گروه های معاند جمهوری اسلامی است که در خارج از کشور فعالیت دارند. به نظر می رسد این گروه ها که منتظر اتفاقات اینچنینی هستند تمام توان و تلاش خود را برای حمایت از اعتراضات به کار بسته اند.
در صدر این گروه ها سلطنت طلب‌ها قراردارند. رضا پهلوی، فرزند آخرین شاه ایران اخیرا در موضع گیری معترضان را شایسته “ستایش ملی” دانسته است.
پیشتر فرح پهلوی هم در این باره موضع گیری کرده بود و از اعتراضات حمایت کرده بود. این حمایت ها بیشتر پس از آن مطرح شد که در اعتراضات شعارهایی در دفاع از پهلوی ها سر داده شد.
اما مریم رجوی، رهبر سازمان ترروریستی مجاهدین خلق(منافقین) نیز از حامیان پرو پا قرص اعتراضات بوده است. او در این باره بیانیه ای صادر کرد و از مردم ایران خواست به معترضان بپیوندند.
با وجود اینکه اعتراض ها در روز نخست در مشهد در واکنش به “گرانی” صورت گرفت اما به سرعت خط اعتراض ها تغییر کرد و حالا برخی از معترضان دست به اغتشاش می زنند و در خط براندزی نظام حرکت می کنند.
لایه سوم فعالان حقوق بشر و برخی فعالان سیاسی نارضی است که از هر فرصتی برای مقابله با نظام استفاده می کنند.
شیرین عبادی از جمله این افراد است. این حقوقدان و برنده جایزه نوبل صلح در پیامی مردم ایران را به نافرمانی مدنی در مقابل حکومت دعوت کرد. او از مردم خواست در خیابان ها بمانند. عباس میلانی نویسنده و تاریخ نگار هم در میان حامیان این ناآرامی هاست.
فعالان سیاسی و فرهنگی دیگری هم در این باره اظهار نظر کرده اند و به دفاع از اعتراضات پرداخته اند اما بسیاری نیز سیاست سکوت را در پیش گرفته اند. به نظر می رسد سکوت بسیاری از روشنفکران و شخصیت های منتقد خارج از کشور از عدم اطمینان از ماهیت اعتراضات بر می آید.
البته در این میان عده ای نیز در داخل کشور به حمایت از اعتراض ها پرداخته اند. این گروه که بیشتر فعالان مدنی اند تلاش دارند معترضان را به سمت خودداری از ایجاد اغتشاش و اقدامات مخرب هدایت کنند. این عده با موضعگیری در شبکه های اجتماعی به فعالیت می پردازند. برخی از چهره ها مخصوصا هنرمندان صرفا به دفاع از مردم پرداخته اند.
لایه چهارم؛ رسانه ها هستند، مهمترین بازوی اعتراضات که از خارج از ایران هدایت می شوند. مهمترین رسانه ناآرامی ها “آمد نیوز” است. کانال خبری در پیام رسان تلگرام که از ساعات اولیه تجمع مشهد خود را در جایگاه رسانه، اعتراضات قرار داد.
“آمد نیوز” رسانه ای با هویت مبهم به حساب می آید که تاکنون اخبار کذب زیادی درباره ایران و مقامات کشور منتشر کرده است. با این حال این کانال تلگرام تلاش وسیعی برای به آشوب کشیدن ایران آغاز کرده است. این کانال آشکارا مردم را به ایجاد آشوب و رفتارهای خشونت بار تشویق می کند.
در تلگرام کانال های فراوانی ایجاد شده که ماهیت بسیاری از آنها تحریک مردم به شرکت در اعتراض ها و در مواردی ایجاد اغتشاش است. نقش گسترده شبکه های اجتماعی در این ناآرامی ها سمت و سوی اعتراض ها را تغییر داده است. عده ای معتقدند شبکه های اجتماعی باعث شده است، روایت های اغراق آمیزی از اعتراض ها منتشر شود.
رسانه های خبری دیگری نیز این اعتراضات را به صورت گسترده پوشش داده اند، از جمله بی بی سی و صدای آمریکا. در ایران اما رسانه ها با احتیاط درباره مسئله سخن می گویند. رسانه های مستقل داخلی تلاش می کنند با تحلیل رویداد زمینه برقراری آرامش، کنترل بحران ورضایت مردم مهیا شود، این رسانه‌ها جانب مردم را می‌گیرند اما با آسیب زدن به اموال عمومی و ایجاد اغتشاش مخالفت می کنند.
