مدیرالنفیسه

آیا قاسم بن الحسن در کربلا ازدواج کرده است؟
عروسی حضرت قاسم را اولین بار چه کسی مطرح کرد؟/ دروغی که امشب برایش جشن می‌گیرند

واقعه عروسی حضرت قاسم (از فرزندان امام حسن مجتبی) در کربلا، سند تاریخی ندارد و از قرن دهم هجری وارد برخی از متون تاریخی شده است.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، برگزاری مراسم شادی در ایام محرم آن هم به بهانه عروسی حضرت قاسم در کربلا، موضوعی است که برخی هیئت ها به این بهانه آیین هایی را برگزار می کنند. دروغی که موجب وهن عزاداری سید و سالار شهیدان خواهد بود.

واقعه جعلی عروسی حضرت قاسم یکی از ماجراهای معروف شده در حادثه کربلا است. حضرت قاسم در روز عاشورا از عمویش امام حسین(ع) اجازه میدان خواست ولی امام به علت سن کم وی اجازه نداد.

ماجرای عروسی را چگونه روایت می کنند؟

حضرت قاسم از این ماجرا ناراحت شده، ناگاه یاد بازوبندی افتاد که پدرش امام حسن مجتبی(ع) بر بازوی وی بسته بود و از وی خواسته بود هنگامی که غم و اندوه بیش از حد بر وی غلبه کرد آن را باز کند. قاسم، بازوبند را باز کرده و دید امام حسن به وی وصیت کرده بود در کربلا جان خود را فدای عمویت کن. قاسم شادمان خود را به عمو رساند و وصیت پدر را به امام نشان داد. امام پس از مشاهده خط برادر گریه کرده به قاسم فرمود:
پدر به من نیز وصیت کرده که یکی از دخترانم را به عقد تو درآورم و به عباس(ع) و عون و زینب(س) فرمود مقدمات عقد قاسم را فراهم کنند. بدین ترتیب قاسم در همان روز عاشورا عروسی کرد و پس از آن وارد میدان شد.

اولین کسی که ماجرای عروسی را نقل کرد

اولین کسی که این داستان را به صورت تفصیل بیان کرده ملاحسین کاشفی در کتاب روضة الشهداء است. نویسنده کتاب بحرالانساب این داستان را نقل کرده و نام دختر امام حسین(ع) را زبیده دانسته و می‌گوید: چون نوبت به قاسم بن حسن(ع) رسید حضرت امام حسین(ع) قاسم را در کنار گرفت و گفت‌ای نور دیده تو از برای من از حسن(ع) یادگاری. برادرم مرا وصیت کرده که زبیده خاتون را به عقد قاسم در آورم.

علاوه بر آنکه امام حسین(ع) دختری به نام زبیده نداشته، بر اهل تتبع پوشیده نیست که کتاب بحرالانساب هیچ ارتباطی به سید مرتضی ندارد و فاقد اعتبار علمی است.

داوود غفارزادگان و روایتی داستای تاریخی از واقعه کربلا/سه روایت از مردی که خدا دوست داشت او را کشته ببیند

یکی از مهم‌ترین فرازهای تولید ادبی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تلاش هنری صاحب قلمان برای بازنمایی حوادث و بزنگاه‌های مهم تاریخ اسلام در قالب روایت داستانی بوده که در این میان سهم حادثه عاشورا و آنچه به آن منجر شد بسیار قابل توجه است.
بسیاری از نویسندگان در این عرصه چنان خوش درخشیدند که کارنامه کاری خود را تمام و کمال با این ادبیات و درباره این حادثه ترسیم کردند و برخی دیگر نیز به طبع‌آزمایی در این عرصه پرداختند و در کنار سایر آثارشان، روایتی داستانی نیز درباره یک فراز مهم تاریخی و دینی اسلام و تشیع به رشته تحریر در آوردند.
داوود غفارزادگان نیز در زمره نویسندگانی است که به طبع‌آزمایی در این عرصه به شیوه دوم پرداخته است و در میان خیل آثار خود که با موضوعات خاص اجتماعی و با موضوعات مربوط به انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نوشته است و نیز آثار مستقلش؛ بخشی ویژه را نیز به روایت‌نویسی داستانی بر مبنای حوادث تاریخ اسلام به ویژه واقعه عاشورا اختصاص داد که حاصل آن نیز بسیار درخشان بوده است.
کتاب «سه روایت از مردی که خدا دوست داشت او را کشته ببیند» نیز در قالب همین دست از آثار اوست. کتابی شامل سه روایت از زندگی امام حسین (ع) در مسیر رسیدن به کربلا و نیز در ایام حضور در این مکان تا شهادت.

غفارزادگان در این کتاب آمیزه‌ای از هنر و تکنیک و مضمون را برای مخاطبان خود به ارمغان آورده است. او از سویی برای روایت خود از تکنیک روایت‌نویسی کهن ایرانی بهره برده است. هر بخش از کتاب خود را بنا بر سنت کتابت مقاتل با محتوایی به هم پیوسته و منزل به منزل سامان داده و مخاطبش را بر همین مبنا تا درون حادثه راهنمایی می‌کند.

او در این متن نشان داده که برای نوشتن بسیار مقید به پژوهش است و متن روایی داستانی تاریخی را بر پایه مستندات شکل می‌دهد اما هرگز نشانی از کپی‌برداری و یا کلیشه‌سازی را در آن برجای نمی‌گذارد.
غفارزادگان همچنین در این کتاب تلاش بسیاری کرده است تا از منظر زبانی به متنی با رنگ و بوی و حال و هوای تاریخی دست پیدا کند؛ متنی که خوانش آن مانند قدم زدن در پس‌کوچه‌های تاریخ برای به تماشا نشستن رخدادهای آن است. او کلمات و عباراتی را استخدام می‌کند که از سویی دارای استواری بیان است و از سوی دیگر حریم و ساختار تاریخ را برای روایت شدن در خود محفوظ نگاه می‌دارد و به همین اعتبار کتاب «سه روایت از مردی که خدا دوست داشت او را کشته ببیند» را می‌توان نمونه‌ای قابل تامل از ادبیات تاریخی دانست که مسیر حرکت کاروان امام حسین (ع) از مدینه به سمت کوفه را بازخوانی می‌کند و با زبان روایت داستانی نظرگاه خود را با رعایت امانت و به شکل بیانی تازه‌ای با مخاطبانش در میان می‌گذارد و او را به کشف دنیایی تازه که خود آن را شکل داده دعوت می‌کند.
چاپ دوم کتاب «سه روایت از مردی که خدا دوست داشت او را کشته ببیند اثر داوود غفارزادگان در ۱۳۲ صفحه رقعی و با بهای پشت جلد ۲۸۰۰۰ تومان از نشر نیستان هم اکنون در دسترس علاقه مندان است

۲۲۰۵۷

رژیم اشغالگر قدس از همان نخستین روزهای تاسیسِ نامشروعش، به انحا مختلف با مقاومت فعال ملت فلسطین و تلاش های آن ها برای آزادی سرزمینشان از یوغ اشغال مواجه بوده است. بیش از هفت دهه است که مقاومت فلسطین قوی‌تر شده که ضعیف نشده اما هر چه به جلو آمده ایم، اسرائیل، ضعیف و ضعیف تر شده است. 

شاید عینی ترین نمود این مساله را بتوان در 6 ماه اخیر مشاهده کرد که در قالب آن، صهیونیست ها که زمانی چند ارتش عربی را در 6 روز شکست می دادند، اکنون ماه هاست که نتوانسته اند مقاومت فلسطین را درهم شکنند و فلسطینی‌ها توانسته اند ضربات سخت و دردناکی را به رژیم اشغالگر قدس وارد کنند. معادله ای که حتی سیاستمداران و چهره های امنیتی و نشریات و رسانه های اسرائیلی نیز به کرات به آن اشاره داشته اند و حملات تندی را متوجه نتانیاهو و افراطیون متحد وی در صحنه قدرت سیاسی رژیم صهیونیستی کرده اند. 

با این حال، به تازگی و در بحبوحه تداوم جنگ افروزی و جنایات صهیونیست ها در نوار غزه، شاهد وقوع یک اتفاق مهم دیگر بوده ایم. ماجرا از این قرار است که اسرائیل با حمله به خودروی حامل فرزندان و نوه های اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، آن ها را به شهادت رسانده است. تنها اندکی پس از این رویداد، ویدئویی منتشر شد که لحظه دادنِ خبر شهادت فرزندان و نوه های اسماعیل هنیه به وی در جریان حمله صهیونیست ها را به نمایش می گذاشت. 

رئیس دفتر سیاسی حماس در کمال آرامش و در عین صبرِ بر مصیبت، برای آن ها طلب مغفرت می کند. هنیه تاکید کرده که جان فرزندان او با فرزندان ملت فلسطین هیچ تفاوتی ندارد. البته که شمار قابل ملاحظه ای از رهبران و سیاستمداران منطقه نیز در پیامی به اسماعیل هنیه، رویداد مذکور را به وی تسلیت گفته اند. این رویداد در شرایطی رخ داده که رژیم اشغالگر قدس مدت هاست(حتی در دوره قبل از آغاز جنگ غزه)، کارزار گسترده ای را با محوریت طرح ادعاهای مختلف علیه فرزندان و یا مقام های ارشد سیاسی حماس و ارائه تصویری تحریف شده از آن ها در دستورکار قرار داده است. 

در قالب این پروژه تبلیغاتی و جنگ نرم، سعی شده اینگونه گفته شود که مقام های ارشد حماس و فرزندان آن‌ها در نهایتِ عافیت و رفاه زندگی می کنند و مردم فلسطین باید تاوان سیاست های آن ها را بدهند. به عنوان مثال، تاکنون گزارش های مختلفی از ثروت چندمیلیون دلاری برخی مقام های ارشد حماس منتشر شده و یا حتی به خودِ فرزندان هنیه نیز تهمت هایی دال بر فساد اقتصادی زده شده بود. 

 
 
 جمله معروفی است که از قدیم الایام تا به حال در شأن سیدالشهدا بیان شده است،:« حسین استثنا خلقت است.» از حلّیت اکل تربت و استحباب مؤکد جزع و فرع گرفته تا الهام‌بخش بودن نهضت حسینی برای بسیاری از قیام های ضد طاغوت در طول تاریخ که دنباله‌اش را باید در همان قرن اول و دوم در نهضت علویان جست و جو کرد. 

امام حسین محوری است که هرکس قصد دارد با چرخیدن بر مدار آن در پرتو انوار حقیقت‌گسترش به پویایی و جنب و جوش دراید و به قصد احقاق و اعتلای کلمه حق و اسقاط حرف باطل جهاد زندگی خود را ادا کند و به جای بیاورد. 

قتل و شهادت امام حسین تنها یک غایت داشت و آن هم «تقویت و اعتلای دین حق» بود و در این بین ناگزیر هرچه به امام حسین نسبت داده می‌شود باید در این پس‌زمینه تفسیر و فهم شود، گرچه عبارت «إن کان دین محمّد لم یستقم الّا بقتلی فیا سیوف خذینی؛ اگر دین محمد جز با کشته‌شدنم پایدار نمی‌ماند، پس ای شمشیرها! مرا دریابید» جمله شاعر عرب است و نه قول سیدالشهدا، اما با نظاره در تاریخ خواهیم دید این محتوا مکررا در تواریخ و روایات از قول امام شهید کربلا نقل شده است:« من به جهت اصلاح در امت جدم به‌ پا خاستم، و مى‏خواهم امر به معروف و نهى از منکر کنم، و بر روش جدم و پدرم على بن ابى طالب رفتار نمایم‏؛ پس هرکس حقیقت مرا بپذیرد [و از من پیروی کند، راه خدا را پذیرفته و] خدا به حق، اولی است و هر کس رد کند [و من را تنها گذارد] صبر می‌کنم تا خداوند میان من و این قوم، به حق داوری کند.»

یکی از جالب‌ترین و مهم‌ترین بحث‌هایی که در مورد امام حسین وارد است در باب روایاتی است که ائمه هدی (صلوات الله علیهم) در مورد ثواب زیارت و اشک بر سید شهیدان عالم بیان کرده اند. برای کثرت این دست روایات و تأکید اهل‌البیت به احیای ذکر سالار شهیدان کافی است به ابواب کتاب شریف «کامل‌الزیارات» مرحوم ابن قولویه قمی نظر افکنید تا با احادیثی از این دست روبه‌رو شوید:«گریه و بی تابی، برای انسان در باره هر چه بی تابی کند، ناپسند است، جز گریه و بی تابی بر حسین بن علی(ع) که برای آن، پاداش هم دارد.»، «هرکس که نزد او از حسین یاد شود و به اندازه بال مگسی از چشمانش اشک جاری شود، ثواب او بر عهده خدای عزوجل است و خدای متعالی به کمتر از بهشت برای او راضی نمی‌شود.»

قطعا جنبه عاطفی و احساسی نسبت به این احادیث مدخلیت داشته و نمی‌توان این بُعد را در تفسیر و فهم این احادیث و روایات نادیده گرفت. هرکسی که از ذره‌ای احساسات برخوردار باشد، بی‌شک در مواجهه با شهادت امام حسین متأثر شده و منقلب می‌شود اما این نوع دید تمام ماجرا نیست و باید دید جامع‌تری به این روایات و منقولات حضرات معصومین داشت. 

اکثر روایات وارده که جماعت شیعیان را ترغیب به عزاداری برای امام حسین می‌کند و کار را تا تباکی (اظهار به گریه) می‌کشاند در عصر صادقین (سلام‌الله علیهما) وارد شده و باید آن زمینه و زمانی که این حضرات در آن چنین روایاتی را صادر فرمودند در نظر گرفت. دانستن سبب ورود این روایات مانند دانستن شان نزول آیات قرآن است و ما را در فهم مقصود یاری می رساند. امویان روز عاشورا را عید می دانستند و مردم در این روز جشن می گرفتند و شیرینی می خوردند و لباس نو می پوشیدند و شادی می کردند. در زیارت عاشورا می خوانیم:« وَ هذا يَوْمٌ فَرِحَتْ بِهِ آلُ زِيادٍ وَ آلُ مَرْوانَ بِقَتْلِهِمُ الْحُسَيْنَ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِ، و اين روز روزى است که شادمان شدند به اين روز دودمان زياد و دودمان مروان بخاطر کشتن حضرت حسين صلوات اللّه عليه.» 

این رسم تا به امروز در بسیاری از کشورهای عربی رواج دارد و مرسوم است، به طوری که عاشورا برایشان به منزله یکی از روزهای مبارکه قلمداد می‌شود و تالارهای جشن از مدت قبل برای چنین روزی رزور می‌شود. 

پیشوایان شیعه به مقابله با این جریان ضد حسینی برخاستند و مردم را به حزن در عاشورا و گریستن بر امام حسین فرا خواندند. عزاداری در آن قالب و آن بستر اعلام مخالفت با قدرت حاکم و عملی انقلابی و به معنی عضویت در حزب حسینی و مخالفت با حزب حاکم اموی  و بیزاری از قاتلان آن حضرت بود امویان می خواستند امتیاز مظلومیت را از امام حسین بگیرند اما پیشوایان شیعه می خواستند با زبان اشک مظلومیت آن حضرت را فریاد کنند.

تحریف عاشورا و کج‌فهمی‌های درمورد آن همیشه محدود به غلو در عزاداری و نیست، گاهی فهم ناقص از عزاداری ولو به شکل متعادل انجام دادن آن ما را در ارزیابی نهضت حسینی ناکام می‌گذارد، تعبیر سیاسی در عصر ائمه ممزوج با اشک بود، امروزه نیز در کنار این روش باید سایر روش‌ها را برای فریاد حق‌خواهی در مجالس حسینی به کار برد. آنانی که هیأت را سیاسی نمی‌دانند، رطب خوردگانی هستند که در حال منع دیگران از رطب‌اند. 

نهضت عاشورا برای دین بود و امری سیاسی، چگونه می‌شود مبارزه را از حسین و عاشورای آن گرفت؟ گاهی اشک وسیله مبارزه با طاغوت است و گاه فریاد. اگر در عاشورا حق و باطلی هست، پس در ذکر عاشورا و عزاداری امام حسین هم باید حق و باطل های زمانه را در یادآورد چرا که در جهان فانی همواره حق و باطل دو جریان «ممتد» بودند که در تاریخ به اشکال مختلفه ظهور و بروزهایی داشتند. حسین کشته حق به دست باطل است و عزادار آن، حق‌خواهی که به تقابل با باطل برخاسته.