مدیرالنفیسه

?#پرسش:

چرا در #زیارت_عاشورا بر #امام_حسین ( ع ) و فرزند و یارانش درود می فرستیم و بر حضرت ابوالفضل( ع ) به ویژه سلام نمی فرستیم ؟

?#پاسخ:

دو زیارت به نام زیارت عاشورا داریم، که یکی معروف است و یکصد لعن و سلام دارد و دیگری زیارت عاشورای غیر معروف. در زیارت عاشورای غیر معروف، سلام به حضرت اباالفضل ( ع )‌نیز هست: « السلام علی العباس بن امیر المؤمنین الشهید .»(1)
اما این که چرا در زیارت عاشورای معروف، سلام بر آن حضرت نیست گفته‌‌اند: در این زیارت مقصود اصلی زیارت کننده حضرت امام حسین ( ع ) است ، از این رو دیگران به صورت مستقل یاد نمی‌شوند و به صورت کلی و با عنوان «اصحاب الحسین» یاد شده‌اند که حضرت ابوالفضل در زمره آنان است. جواب دیگری که گفته اند این است که چون حضرت ابوالفضل دارای مقام و مرتبه بسیار والا و ممتاز است برای او زیارت مستقلی آمده است و باید مستقل زیارت شود . پس عدم ذکر نام حضرت ابالفضل ( ع ) به خاطر رعایت شان و مقام او است .

1. مستدرک الوسائل، ج10، ص 415؛ شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشورا، ص 108.

آیا حضرت لیلی (س) مادر حضرت علی اکبر (ع) در کربلا حضور داشته است؟

پاسخ اجمالی

با جست و جو در کتاب های تاریخی، حضور مادر حضرت علی اکبر (ع) در کربلا ثابت نشده است.

پاسخ تفصیلی

با جست و جو و تتبع در کتاب های تاریخی، می توان به این نتیجه رسید که هیچ کدام از آنها و به خصوص کتاب ها و مقاتلی که به واقعۀ کربلا اهمیت داده اند و اسم بزرگان و دیگر زنان امام حسین (ع) و جوانان هاشمی و اصحاب و حتی کودکان را نقل کرده اند، نامی از حضرت لیلی و حضورش در کربلا نبرده اند و با توجه به این که ایشان از خاندان سرشناس و مهمی بوده اند،[1] بسیار بعید است که با وجود حضور در کربلا، از ایشان غفلت شده باشد.
محققان و عاشورا پژوهان متعددی نیز نسبت به حضور مادر حضرت علی اکبر در کربلا ابراز شک و تردید کرده اند.
مرحوم علامه مقرم می گوید: «برای ما نه سال وفاتش و نه مقدار عمرش و نه حضورش در کربلا روشن نشد، گرچه حضورش در کربلا را دربندی در کتابش (اسرار الشهاده)، به بعضی از مجموعه‏هایی که صاحبانش معلوم نیست، نسبت داده است. اما همه مورخان این موضوع را ترک کرده و یادی از او در کربلا نکرده‏اند؛ شاید هم او پیش از حادثه‏ کربلا از دنیا رفته بود».[2]
مرحوم شیخ عباس قمی در نفس المهموم می گوید: «در بارۀ این که مادر حضرت علی اکبر در کربلا بوده یا نه؟ خبری ندیدم».[3]
مرحوم استاد شهید مطهری دربارۀ حضور مادر حضرت علی اکبر در کربلا می گوید: «یکى از معروف ترین قضایا که حتى یک تاریخ به آن گواهى نمى‏دهد، قصه لیلی مادر حضرت على اکبر است. البته ایشان مادرى به نام لیلی داشته‏اند، ولى یک مورخ‏ نگفته است که لیلی در کربلا بوده است».[4]
علامه سید محمد حسین طهرانی در این باره می گوید:«حقیر در هیچ یک از مقاتل حضور لیلی را در صحنه کربلا نیافته‏ام‏».[5]
با توجه به کتاب های تاریخی و نظر محققان این بحث، می توان چنین نتیجه گرفت که حداقل کسی از حضور ایشان در کربلا یاد نکرده است و با توجه به ضبط دقیق و جزئیات کربلا توسط تاریخ نگاران و مقاتل نویسان، اثبات حضور ایشان در کربلا بسیار بعید است.

[1] حضرت لیلى دختر ابو مره خواهر زاده معاویه بن ابى سفیان بود. ابوالفرج اصفهانی،مقاتل الطالبیین، ترجمۀ م. جواد فاضل به نام فرزندان آل ابی طالب،ج‏1،ص 120، کتاب فروشی علمی، تهران، 1339 ش.
[2] به نقل از مجلۀ مبلغان (معاونت تبلیغ و آموزش های کاربردی حوزه علمیه قم)،شماره4،غلامرضا گلی زواره، مقاله حماسۀ حسینی و مسئله تحریفات، با اضافات.
[3] قمی، شیخ عباس، ترجمۀ نفس المهموم،شیخ محمد باقر کوه کمره ای،ص 397، انتشارات جمکران، قم، 1373 ش.
[4] مطهری، مرتضی،مجموعه‏آثاراستادشهیدمطهرى، ج‏17 ، ص 75، انتشارات صدرا،تهران.
[5] طهرانی، محمد حسین، امام شناسی، ج 15، ص 326، نشر علامه طباطبایی، مشهد مقدس، 1426 ق.

✍️ 4 اشتباه رایج در روایت وقایع عاشورا:

▫️استاد شهید مرتضی مطهری

?اشتباه اول:
اوج عزاداری امام حسین(ع) ده روز اول ماه محرم الحرام است. بین سخنرانان و مداحان، مشهور است که هر شب را به یکی از شهدای کربلا اختصاص دهند؛ مثلاً شب سوم برای حضرت رقیه و شب هفتم را برای حضرت علی اصغر(ع) سوگواری می کنند و تاسوعا را نیز به حضرت عباس(ع) اختصاص می دهند. همین قرار داد بین مداحان و منبری ها باعث شده است که عده ای گمان کنند، حضرت رقیه روز سوم محرم به شهادت رسیده است و از همه بدتر اینکه گمان می کنندحضرت ابالفضل(ع) در روز تاسوعا به شهادت رسیده است.

اما حقیقت این است که تمام شهدای کربلا در روز عاشورا به شهادت رسیده اند و حضرات اباالفضل، علی اکبر و علی اصغر همه قبل از امام حسین(ع) و در روز عاشورا در پیکار با سپاه عمر سعد کشته شده اند. حضرت رقیه(س) نیز پس از شهادت پدرش در شام از دنیا رفته است.

?اشتباه دوم:
باور عمومی این است که حضرت حسین بن علی(ع) و اهل بیت و اصحابش سه شبانه روز آب ننوشیدند و سپس تشنه کام به مقابله با دشمن رفته اند؛ اما حقیقت این است که عمر سعد سه روز قبل از عاشورا عمروبن حجاج را با پانصد سوار فرستاد تا کنار شریعه فرود آیند و میان یاران حسین و آب فاصله اندازند. اما این به این معنی نیست که هیچ ذخیره آبی در خیمه ها نبوده است.

در کتاب ارشاد نوشته شیخ مفید(ره) آمده است: « در شب عاشورا زینب…دست بر گریبان برده…و بیهوش بر زمین افتاد. حسین(ع) برخاسته آب بر روی خواهر پاشید و…» این نقل معتبر نشان می دهد که تا شب عاشورا هنوز آب در خیمه ها بوده واصل تشنه کامی به روز عاشورا، گرمی هوا و شدت مبارزه مربوط است.

شیخ عباس قمی(ره) در منتهی الامال می گوید: «شب عاشورا امام حسین(ع)، حضرت علی اکبر(ع)را با سی سوار و بیست پیاده فرستاد که چند مشک آب آورند و اهل بیت و اصحاب خود را فرمود که از این آب بیاشامید، آخر توشه شماست و وضو بسازید و غسل کنید.»

?اشتباه سوم:
یکی از معروف ترین تحریف ها ماجرای حضرت لیلی مادر حضرت علی اکبر(ع) است وچه روضه ها که در این زمینه خوانده نمی شود؛ در روضه ها ذکر می شود که حضرت علی اکبر قبل از رفتن به میدان با مادرش چه نجواهایی می کرد، یا اینکه حضرت لیلی در خیمه ها رفته و در آنجا دعا کرده که خداوند حضرت علی اکبر را سالم برگرداند که متأسفانه این موضوع محور بعضی تعزیه ها نیز شده است.

اما حقیقت این است که اصلاً لیلایی در کربلا نبوده است؛ البته لیلی مادر حضرت علی اکبر(ع) هست؛ اما حتی یک مورخ هم به حضور آن حضرت در کربلا و روز عاشورا گواهی نمی دهد. (به نقل از حماسه حسینی،جلد1،مرتضی مطهری)

?اشتباه چهارم:
مطلب بعدی مربوط به حضرت علی اکبر(ع) این است که آن حضرت قبل از رفتن به معرکه جنگ از پدر رخصت خواست و آن حضرت اذن میدان نداده اند و مثلاً فرموده اند که تو هنوز جوانی و حیف است که از دست بروی و چه اشعار و تعزیه ها که پیرامون آن نساخته ایم؛ اما حقیقت این است که تمام مورخین نوشته اند، هر کس از امام حسین(ع) اذن میدان می خواست، اگر می شد حضرت برایشان عذری می آورد ولی در مورد جناب علی اکبر گفته اند: «فاستأذن اباه،فأذن له» یعنی تا اجازه خواست گفت برو.

منبع: حماسه حسینی، جلد1، استاد شهید مرتضی مطهری.

?لبیک یا حسین یعنی….

?لبیک یا حسین یعنی عمل به دستورات خدا?
?لبیک یا حسین یعنی امر به معروف ونهی از منکر?
?لبیک یا حسین یعنی غیرت ابالفضلی?
?لبیک یا حسین یعنی حجاب فاطمی وزینبی?
?لبیک یا حسین یعنی خواندن وعمل به قران?
?لبیک یا حسین یعنی مهربانی وخوش اخلاقی?
?لبیک یا حسین یعنی کسب وکار و روزی حلال?
?لبیک یا حسین یعنی یتیم نوازی?
?لبیک یا حسین یعنی حسینی زندگی کردن?
?لبیک یا حسین یعنی کمک به مستمندان وفقرا?
?لبیک یا حسین یعنی عشق به ولایت?
?لبیک یا حسین یعنی احترام به پدر ومادر?
?لبیک یا حسین یعنی دشمنی با دشمنان خدا?
?لبیک یا حسین یعنی تربیت فرزند حسینی?

? #دستورالعمل برای #رفع_گرفتاری ها از امام حسین علیه السلام

? از حضرت زین‌العابدین (علیه السلام) روایت شده که می‌فرمایند :

? پدرم در روز عاشورا مرا به سینه خویش چسبانید و در حالی که از زخم‌هایشان خون، فوران می‌کرد،

? فرمود: ای فرزند! دعایی را که فاطمه (علیها السلام) آن را به من آموخت فراگیر، او از رسول الله (صلی الله علیه و آله) و آن حضرت نیز از جبرییل آن را فرا گرفته بود تا در حوائج، مهمّات، اندوه و حوادث تلخی که بر او وارد می‌شود و پیش‌آمدهای عظیمی که رخ می‌دهد آنرا بخواند.

☘️ سپس فرمود: بخوان:

? بحَقِّ یس وَ الْقُرآنِ الْکَرِیمِ وَ بِحَقِّ طه وَ الْقُرآنِ الْعَظِیمِ یا مَنْ یَقْدِرُ عَلَی حَوائِجِ السّائِلِینَ یا مَنْ یَعْلَمُ ما فِی الضَّمِیرَ یا مُنَفِّسَ عَنِ الُمَکُرُوبِینَ یا مُفَرِّجَ عَنِ الْمَغْمُوْمِینَ یا راحِمَ الشَّیْخِ الْکَبیرِ یا رازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِیرِ، یا مَنْ لا یَحْتاجُ اِلَی التَّفْسِیرِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی کَذا وَ کَذا به جای«و افعل بی کذا و کذا» حاجات خود را ذکر کنی.

? دعوات، قطب‌الدین راوندی، ص54